Thơ & Lời bình

 

 

 

 

 

- 2015 -

 

 

PHẦN I

        thơ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NGƯỜI QUÊ RA PHỐ

 

Những dự án vươn dài cùng ngọn cỏ

Bỏ lại mùi thơm của hoa lúa dập dờn

Vài chục triệu đồng, đền bù nay đã hết

Tết đến nơi rồi, gió lạnh quất từng cơn.

 

Chị em mình rủ nhau ra phố thị

Nhà trọ bình dân, lạ cũng thành quen

Mỗi người một nghề, mưu sinh kiếm sống

Tựa vào nhau, khi góc phố lên đèn.

 

Em đánh giày, anh phu hồ xây dựng

Sống giản đơn, chẳng dám nghĩ ước mơ

Giấc ngủ chập chờn lo ngày mai có việc

Sáng sớm ra, đợi việc hóa “chợ người”.

Em bán bánh mì giữa sân ga nắng dọi

Chị mang quê mình ra phố bán rong

Bánh đa, bánh tẻ, từ trắng trong đồng nội

Một chút thảo thơm cho lữ khách ấm lòng.

 

Mong có món tiền, gửi về quê tiêu Tết

Anh xe ôm luồn lách suốt đêm ngày

Nông nhàn quá, tất cả dồn ra phố

Hai người, hai quê, đang chia sẻ vơi đầy.

 

                   SỢI BUỒN

 

      Ngoài trời vẫn sụt sùi mưa

Đồng hồ tí tách đong đưa quay vòng

      Tơ hồng hóa mớ bòng bong

Cúc tần dậu đổ uốn cong sợi buồn.

 

 

CHƯA MUỘN

 

Anh đến với em, dẫu muộn màng

Heo may se lạnh gọi thu sang

Trời xanh còn điểm chòm mây muộn

Hoa vẫn sắc tươi, nắng mật vàng.

 

 

 

     TẢN MẠN MÙA THU

 

Ta muốn ôm ghì riết chặt mùa thu

Mật hanh hanh trong vườn nắng tãi

Hoa cúc vàng gợi nhớ mùa hoa cải

Xuân, hạ qua đi, thu đâu phải riêng mình.

 

Gió chùng chình, cành lá khẽ rung rinh

Hồng mọng môi, cho tình ai chín lựng

Ổi đung đưa, chơi trò tung hứng

Na mở mắt dòm hai đứa yêu nhau.

 

Ấp ủ lá sen cho cốm lên mầu

Đèn ông sao, rước mùa thu Tháng Tám

Bưởi chơi đu giữa chiều vàng nắng rám

Xanh đỏ tím vàng, anh hàng nặn tò he.

 

Con trâu nằm nhai lại bóng tre

Nghe thời gian trôi vào quá khứ

Thu đang đẹp như nàng thiếu nữ

Ta yêu nàng, ta muốn níu giữ thu.

 

 

 

ĐỢI

 

Anh mơ em gọn lỏn vòng tay

Đang xiết chặt những ngày xa cách

Nghe ai hát “Nhà mình chung vách”

Anh mơ màng…Em ở bên anh.

 

Ngước nhìn trời những ánh sao xanh

Sông Ngân Hà cách xa vời vợi

Em biết không? Những ngày chờ đợi

Sợi tơ trời ai thả vấn vương.

 

Quen khổ rồi, anh chớ quá thương

Câu thơ ấy, lòng anh đau đáu

Như tim em còn đang rỉ máu

Vết thương lòng đâu dễ nguôi ngoai.

 

Em đi xa anh nhớ em hoài

Điện thoại gọi, ngoài vùng sóng phủ

Tình trong thơ, chưa bao giờ đủ

Đợi em về, bốn mắt nói với nhau.

 

 

 

 

 

                   HỎI

 

      Yêu nhau vất vả thế em?

Đời anh lầm lũi, lấm lem bụi trần

      Đa đoan nhưng chẳng phù vân

Anh cần anh lắm, em cần em chưa?

 

 

ĐÊM NGHE

       TIẾNG ĐÀN BẦU

 

Xa đưa vọng lại tiếng đàn bầu

Dìu dặt, nỉ non lệ ngấn sầu

Ngũ bậc não lòng, đầy oán hận

Cung thương thê thảm đủ sa châu

Một dây réo rắt ngàn cung bậc

Lắm kẻ thở than khúc dạo đầu

Nhất độc huyền cầm người đất Việt

Chùng tơ lạc điệu một đôi câu.

 

CHỜ THƯ ANH

 

Bờ vai gầy vẫn còn nồng hơi ấm

Của những ngày hai đứa bên nhau

Vòng tay anh ghì em xiết chặt

Tình yêu lên ngôi, đang nhiệm sắc mầu.

 

Em vẫn đợi mùa đông trở lại

Nhen ngọn lửa lòng sưởi ấm cho nhau

Nơi đảo xa truyền thông không thể tới

Cánh nhạn hồng, làm cầu nối bờ vui.

 

Có những lúc em một mình lầm lũi

Chờ thư anh, lại thấy cô đơn

Nghe cơn bão đi qua vùng biển đảo

Thấy xao lòng, lo lắng nhiều hơn.

 

Gió biển mặn, và nhiều cát bụi

Anh đang thừa, xin gửi đỡ cho em

Nơi đất liền như người có lỗi

Thư lần này em gửi cả nụ hôn.

 

 

ANH VẪN SỢ

 

Anh vẫn sợ dòng đời xô đẩy

Để lòng người đổi trắng thay đen

Anh vẫn sợ cái gì khuấy đục

Nước đã trong khi đã đánh phèn.

 

Anh vẫn sợ những điều gian dối

Để con tim bầm dập thương đau

Dẫu chữa lành, vẫn thành vết sẹo

Cả cuộc đời hờn giận thù nhau.

 

Anh vẫn sợ cô đơn hiu quạnh

Bốn bức tường lạnh lẽo vây quanh

Không tình thương, không người chia sẻ

Tối âm u, giấc mộng không thành.

 

Anh vẫn sợ lòng mình ích kỷ

Luôn nghĩ thiệt hơn, nghĩ mất còn

Hồn giá băng, trở thành rách nát

Để tình yêu chẳng được vuông tròn.

 

 

NGẮM SAO

 

Với xã hội ta chỉ cỏn con

Một hòn son, có thể tô hồng nhiều thứ

Cùng ấm trà ngồi ngâm nga tư lự

Cao sang thấp hèn cũng chỉ thế thôi.

 

Trăng đẹp thế mà vẫn đơn côi

Tình tri kỉ có tiền không mua được

Giản dị thôi cũng là điều ước

Dù thế nào…Ta vẫn thương nhau.

 

Đã quên rồi, đừng gợi lại vết đau

Vũ trụ bao la, không gì giăng mắc

Trong vườn xuân muôn mầu muôn sắc

Ta tìm thấy ta, trong hương vị ngọt ngào.

 

Ngước nhìn trời, thấy muôn triệu vì sao

Ngôi tỏ ngôi mờ, cũng đều là sao cả

Dù đổi ngôi, không có gì khác lạ

Chỉ sợ mây đen, che kín phủ bầu trời.

 

GỬI EM

                  

      Anh gửi em một chút hương

Những ngày xa cách vấn vương nghĩa tình

      Bây giờ anh vẫn một mình

Em lên phố thị chớ khinh quê nghèo.

      Ao làng đang tím hoa bèo

Trời xanh leo lẻo, vòng vèo khói cay

      Em đi từ bấy đến nay

Hương đồng gió nội chớ bay vội vàng.

      Người ta hay học làm sang

Em ra phố thị thói làng chớ quên

      Mặc người thay đổi họ tên

Nếp quê giữ lấy chớ nên học đòi.

      Gương trong, gương liếp đời soi

Gửi em một chút mặn mòi tình quê.

 

 

EM ĐÃ NHẬN RA

 

Em đã nhận biết, đâu là vòng tù túng

Khuyên mọi người hãy thoát bay ra

Nhưng chính em lại giam mình trong ám ảnh

Cảnh cô đơn xem như đã quen rồi.

 

Em nhận thấy con chim lạc đơn côi

Chúng còn biết đi tìm bầu bạn

Biết tri kỷ, tình không bao giờ cạn

Hãy lắng nghe nhịp sống quanh mình.

 

Mở cửa ra, ta đón ánh bình minh

Đêm đã đi qua, hết rồi tăm tối

Biết tiếc thời gian, nhưng đừng vội

Cái gì đến nhanh, rồi cũng mau tàn.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Em không muốn làm kẻ dối gian

Trước mong manh mơ hồ không giới hạn

Nhưng không để con thuyền mắc cạn

Vượt trùng khơi em thỏa sức vẫy vùng.

 

Nếu là chim em bay khắp không trung

Nhưng vẫn biết bổn phận mình làm mẹ

Lương tâm mình luôn sáng trong sạch sẽ

Có sức khỏe và hạnh phúc bền lâu.

 

 

 

HÃY TỰ TIN

 

Có tham đâu mà sao nhiều hoài vọng

Để biển khát khao lấp mãi chẳng đầy

Đi giữa trời mưa mà sao vẫn khát

Rễ bám đất sâu, cây vẫn hao gầy.

 

Khi con chim bay khỏi lồng tù túng

Soải cánh bay nhưng vẫn sợ điều gì

Thuyết tự do, và những điều luân lý

Đừng hoang lòng bão táp sẽ đi qua.

 

Qua mỗi sân ga, đường đời ngắn lại

Bao thăng trầm - để hạnh phúc hôm nay

Dẫu mong manh như cánh diều trước gió

Hãy yên lòng, còn có luật trả vay.

 

Ta hãy sống như muôn người đang sống

Đống tro tàn, chỉ ở kẻ dối gian

Biển bình yên nhưng cũng nhiều sóng gió

Ta hãy tự tin, hạnh phúc sẽ dâng tràn.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

 

 

 

 

TƠ TRỜI

 

      Tơ trời ai thả lửng lơ

Rơi vào đâu nhỉ? Ngẩn ngơ nỗi buồn

      Mỏng manh cao thấp cánh chuồn

Gió dong dong gió, gió luồn lạnh thu.

      Câu thơ ai đọc như ru

Tiếng chim cu hót, cúc cu gọi sầu

      Ngu ngơ như mối tình đầu

Tơ trời vương vấn - gieo cầu tình yêu.

      Câu ca:“Duyên phận phải chiều”

Muốn sang không có “cầu kiều” để sang

      Tình yêu sao lắm trái ngang

Tơ trời ai thả để quàng vào nhau.

      Đau thì không phải nỗi đau

Mà lòng khắc khoải, vẫn cầu vẫn mong

      Lòng riêng, riêng kín trong lòng

Người ta vẫn nghĩ bướm ong, xem thường.

      Thương người ấy ở trong gương

Đầu đội mây trắng, còn vương tơ trời.

 

    

BÃO TỐ

 

Tháng ngày qua, bên ta còn hơi ấm

Kỷ niêm ùa về đẹp như mơ

Những dòng thơ còn đang cháy bỏng

Thi nhân ơi! Hạnh phúc đáng tôn thờ.

 

Có con sông nào suốt đời êm ả

Con lũ về mang nặng phù sa

Hãy coi chừng cuốn phăng tất cả

Mảnh vải che thân còn mất nói chi nhà.

 

Ta đã viết câu thơ cần im lặng

Sao còn để sóng cuộn dưới đáy sông

Không níu được sẽ suốt đời nuối tiếc

Chiếc thuyền nan chống sao nổi bão giông.

 

Trời đất mênh mông - đời chật chội

Sống được với nhau, bởi ta có tình thương

Có tính vị tha và lòng nhân ái

Đời lắm chông gai bão tố khôn lường.

 

Ai biết được miệng đời đưa đẩy

Sẩy chân là ngã xuống vực sâu

Những câu thề khắc vào tâm trí

Ta sẽ có nhau mãi đến bạc đầu.

                 

NỐI LẠI NHỊP CẦU   

 

      Thu buồn luồn gió vào kim

Để đem vá lại con tim rách rồi

      Ruột gan lửa đốt dầu sôi

Trầu cay, cau nõn, đủ vôi mặn mà.

      Một làn sương lạnh xuyên qua

Từ trong rách nát lại là trinh nguyên

      Gió giông, sóng nổi, nghiêng thuyền

May mà còn có chút duyên sót mùa.

      Câu thơ như thật như đùa

Liếp che không kín, gió lùa cửa sau

      Hoa sim tím chẳng đổi màu

Chim Ô nối lại nhịp cầu sông Ngân.

 

VỀ LÀNG

     

       Con về quê ngoại ven sông

Kén tằm vàng óng, ngoài đồng dâu non

        Mẹ rằng khi mẹ còn son

Bán tơ gánh bộ trơn mòn đôi vai.

        Đêm nằm thức giấc canh hai

Lưng vừa chạm chiếu đã dài gió sương

        Nghĩ về mẹ, ngậm ngùi thương

Con ra phố thị vấn vương quê nghèo.

      Ao quê vẫn tím hoa bèo

Đường đê rơm rạ níu theo chân người

      Nón nghiêng chị bán hoa tươi

Bán đi cái đẹp chị cười làm duyên.

      Năm ngày lại họp chợ phiên

Con đi mua sắm xuống thuyền sang sông

      Sáo bay đi, sáo sổ lồng

Đường ngang phố dọc vẫn không quên làng.

 

 

 NHẬN LẤY PHẬN HÈN

 

        Bao giờ hết được gió mưa

Để em bên cạnh cho vừa lòng anh

        Bao giờ rừng hết lá xanh

Thôi đành cứ thế, mình đành vậy thôi.

        Có đôi mà vẫn đơn côi

Miếng trầu nhạt thếch, thiếu vôi sao nồng

        Thương người bóng chiếc phòng không

Đêm dài đã hết - trời hồng chân mây.

        Có người chia sẻ vơi đầy

Dẫu không gặp mặt, đầu dây nghẹn ngào

        Sang thu sen vẫn hồng đào

Dẫu là nở muộn vẫn dào dạt sen.

        Em ơi! Phố đã lên đèn

Anh xin nhận lấy phận hèn về anh.

                  

 

VÁ LẠI

TÌNH THƯƠNG

 

      Em ngồi vá lại cô đơn

Bằng lời tri kỷ dỗi hờn đầu dây

     Em ngồi vá lại những ngày

Cải vàng đương độ, đong đầy sắc xuân.

     Cách xa vá lại cho gần

Cho tình nồng thắm mỗi lần xa nhau

     Đò ngang lại vá thành cầu

Không còn cách trở, sông sâu sóng cồn.

     Giận nhau vá lại nụ hôn

Thôn Đoài thôn Thượng hai thôn chung đường.

     Em ngồi vá lại tình thương

Càng xa càng thấy vấn vương tơ lòng

     Hoa thơm ong bướm vẽ vòng

     Em về vá lại tình trong nghĩa ngoài.

 

 

KHUYÊN EM

 

Có nhiều lúc em âm thầm, trầm cảm

Quỹ thời gian, mình còn có đâu nhiều

Bờ vai em tựa, chỉ là đơn điệu

Gánh đỡ được đâu, khi trở về chiều.

 

Em phải nghĩ gia đình mới là tổ ấm

Hòn máu đánh rơi còn nặng nghĩa, nặng tình

Dẫu một ngày cũng nên tình nên nghĩa

Giận quá mất khôn, em tự khổ mình.

 

Em hãy ngước nhìn muôn vàn tinh tú

Tưởng gần nhau mà xa vạn ngàn trùng

Và chẳng bao giờ đến với nhau được

Chỉ có tình người mới có điểm chung.

 

Lòng dũng cảm chỉ ở người bản lĩnh

Biết hy sinh, nhưng cũng biết cứu mình

Đời bon chen, luôn tính điều hơn thiệt

Người hơn người là biết nhục biết vinh.

 

Khuyên em giữ những gì đang có

Hãy nâng niu trân trong tự hào

Đời khổ nhất, lòng người khánh kiệt

Hạnh phúc nào bằng khi ta đón xuân sang.

 

 

BỞI TẠI EM

 

Bởi tại em gieo cấy mầm thơ

Và những ngôn ngữ ngoài từ điển

Để cát mịn khát khao chờ sóng biển

Mộng ôm bờ ghì chặt lấy hoàng hôn.

 

Bởi ánh mắt em đã hút hồn

Để trong anh bồn chồn xao xuyến

Góc phố nhỏ gió đùa lưu luyến

Mưa lây phây như đã chuyển mùa.

 

Nghe xa xa thánh thót giọt chuông chùa

Trước cửa Phật, anh cầu mong hạnh phúc

Trong vườn thu rực lên mầu vàng cúc

Có nụ cười duyên, kín đáo dịu dàng.

      Bởi tại em giản dị kiêu sang

      Vô tình rớt xuống, ngôi sao lạ

      Giữa thành phố gửi hồn nơi rơm rạ

      Uống bát chè xanh tưởng nhớ tới cội nguồn.

 

      Bởi tại em man mác trầm buồn

      Đánh thức con tim đa sầu đa cảm

      Con chim quý tự mình giam hãm

      Vẫn mong được xoải cánh vẫy vùng.

 

      Hai tâm hồn có những khổ chung

      Muốn thoát khỏi cái vòng tù túng

      Ta đã đi qua bao mùa lá rụng

      Để hôm nay cháy một niềm tin.

 

 

     CHỈ LÀ MƠ

 

      Biết rằng đó chỉ là mơ

Mà sao vẫn thấy ngẩn ngơ tiếc hoài

      Mong sao lập lại lần hai

Đừng ai đánh thức mơ dài dài thêm

      Ước gì mơ thế cả đêm

Mênh mang trong mộng, êm đềm ru thơ

      Để người trong mộng chơi cờ

Trận thua, trận thắng, trận chờ hoãn binh

      Tiếng gà eo óc bình minh

Giấc mơ đứt đoạn, nhớ hình bóng ai

 

 

 SOI MÌNH

 

      Mận đâu dám trách hồng đào

Năm thương mười nhớ như bào ruột gan

      Nặng tình nên đỗi díu dan

Vẫn mong bầu bí chung giàn quấn leo.

     Cô đơn một mảnh trăng treo

Cuối thu se lạnh, gió heo se lòng

     Vòm trời ai uốn nên cong

Câu thơ ướt sũng đem hong nắng vàng.

     Biết nhau dẫu có muộn màng

Nhìn về quá khứ lại càng thương nhau

     Sông Ngân chim đã bắc cầu

Duyên mình có thế, phận đâu dám đòi.

     Cạn rồi giọt lệ mặn mòi

Dẫu là méo mó, ta soi thấy mình

     Ngoài trời đã ánh bình minh

Đêm dài đã biết trọng khinh lẽ đời.

VỀ VỚI MẸ

 

      Con nay về với mẹ đây

Vẫn cầu ao ấy vẫn cây sung già

                Vẫn chum tương, vẫn vại cà

Bà con lối xóm mặn mà như xưa

      Vẫn đây mấy luống cải dưa

Cháu tôi đã lớn vẫn chưa lấy chồng

      Trước nhà đỏ thắm hoa hồng

Bao nhiêu kỷ niệm mặn nồng hiện ra

      Những năm tháng đã đi qua

Con ra phố thị quê nhà khó quên

      Vẫn hàng bia mộ không tên

Các anh ngã xuống làm nên đất này

      Nén nhang thơm thảo hôm nay

Cầu mong siêu thoát, hồn bay lên trời

      Dù đi khắp chốn muôn nơi

Nhớ về với mẹ đầy vơi quê nghèo.

 

 

CŨNG ĐÀNH

 

Nghe em chia sẻ mà thấy xao lòng

Những uất ức, bung ra như vỡ nhọt

Nén chịu âm thầm, bao ngày vàng vọt

Dẫu chưa hả lòng, đầu óc cũng nhẹ tênh.

 

Đời nhấp nhô, gai góc, lắm thác ghềnh

Đành cam chịu như duyên trời đã định

Trói vòng “Kim cô” - gặp người toan tính

Tiếc cho đoá hoa, đã cắm lạc bình.

 

Cũng một đời hoa, cũng một cuộc tình

Đành cam chịu, còn bao điều ràng buộc

Giữ hoà khí cho những người thân thuộc

Trái đất này còn nhiều khoảng trời xanh.

 

Hơi vừa bén hơi, chưa ấm cũng đành

Dẫu mình mãi là người tri kỷ

Dẫu mơ hồ, đừng đắn đo suy nghĩ

Có niềm tin, ta sẽ mãi còn nhau.

 

       

NGƯỜI BUÔNG CÂU

 

          Dẫu cho quỹ thời gian còn ít ỏi

Mỏi cánh bay mới gặp được bến bờ

Dẫu cho có duyên mà không có phận

Vẫn thích nghe một giai điệu ru hờ.

 

Người đang yêu, không thích điều ngang trái

Lời ái ân dù giả dối vẫn mát lòng

Câu nói đùa thành câu nói thật

Cắn mồi câu, thương con cá lượn vòng.

 

Người buông câu nghĩ mùa thu đã cạn

Không nói lời thương, sợ chẳng được nhiều

Sợ không còn xanh, mầu xanh bích ngọc

Để mặc cho con tạo cứ xoay vần.

 

Người buông câu như sợ mình có lỗi

Có biết đâu, đang tự dối lòng mình

Mắc phải bùa yêu, thích nghe lời ân ái

Dẫu mong manh, cũng một cuộc tình.

 

 

          NGƯỜI TRONG GƯƠNG

                  

                 Hôm qua mày ở trong gương

Hôm nay đáy giếng đáng thương thân mày

      Gừng già càng đắng càng cay

Mày cần im lặng dẫu đầy trái ngang.

 

 

         KHI GIÓ

                   CHUYỂN MÙA

        

      Thế là thu đã chuyển mùa

Dang tay anh chắn gió lùa về em

      Buồn vui lẫn lộn đan xen

Bao nhiêu u uất em đem chôn vùi.

 

 ĐỢI TRĂNG

 

      Khát khao em, cố đong đầy

Xa nhau mong một vòng tay xiết hờ

      Tím chiều giăng lối sương mờ

Nhà bên đỏ lửa, anh chờ trăng lên.

      Những ngày cuối tháng khó quên

Thua rồi anh muốn viết đền bài thơ

      Ngẩn ngơ chờ cái vu vơ

Đợi thì cứ đợi bao giờ trăng lên!

 

 

VỀ KINH BẮC

 

Hôm ấy hai đứa mình về Kinh Bắc

Trời ập mưa to suốt mấy tiếng liền

Em thấp thỏm sợ chậm giờ sinh hoạt

Anh lại thấy vui khi có cớ bên em.

 

Trời chuyển gió, mưa nhiều thêm lạnh

Sấm sét rung trời, em nép vào anh

Anh chợt thấy lòng mình sao ấm áp?

Đợi chờ gì?... Mà giây phút trôi nhanh.

 

Anh chỉ muốn trời mưa lâu đừng tạnh

Để chúng mình mãi ở bên nhau

Anh chỉ muốn sấm sét to hơn nữa

Để được ôm em nơi Kinh Bắc sông Cầu.

 

Vẳng đâu đây nghe câu ca người đợi...

Mưa tạnh rồi qua cầu gió vẫn bay

Một kỷ niệm đong đầy nơi Kinh Bắc

Đến bây giờ anh vẫn thấy say say.

 

 

ĐÊM CÚC PHƯƠNG

 

Lời thơ anh ru nhẹ

Giữa rừng xanh mênh mang

Đưa em vào giấc ngủ

Trong chiêm bao mơ màng.

 

Giọt buồn trong đáy mắt

Đang tan dần vào đêm

Hóa niềm vui sóng sánh

Cùng ánh trăng êm đềm.

 

Hoa than rơi tí tách

Hồng lên trong đêm thơ

Sưởi lòng ai giá lạnh

Em khẽ cười trong mơ.

 

Đêm Cúc Phương không ngủ

Ngắm em giấc ngon lành

Giữa rừng xanh dựng trại

Em sưởi ấm lòng anh.

 

 

ĐỜI EM

 

       Lòng em thánh thiện bao la

Một mình nín nấu, vượt qua thác ghềnh

      Con thuyền nhỏ bé lênh đênh

Một mình chèo chống, chông chênh một mình.

      Không yêu cũng một cuộc tình

Cũng thành gia thất, nhục vinh cam lòng

      Vượt lên số phận xoay vòng

Chua cay, mặn chát, vẫn mong bằng người.

      Dấu buồn môi nở hoa tươi

Về nhà em cất nụ cười đi đâu?

      Mơ hồ nhớ mối tình đầu

Biết đâu dải yếm qua cầu gió bay.

      Bồ hòn ngậm ngọt - đắng cay

Gió to, sóng cả, sông đầy vẫn sang

      Chót đèo bòng, phải đa mang

Thương thân vẫn sợ tan hoang cửa nhà.

      Thương con tủi hận cho qua

Mưu cầu việc lớn hữu hòa là em.

 

 

GIỮA MÊNH MANG BIỂN

 

Trên nhà giàn gió mặn reo lồng lộng

Giữa biển trời Tổ Quốc rộng mênh mông

Anh lại nhớ những ngày cuối tháng

Dáng hình ai in bóng nước dòng sông.

 

Quên sao được dưới ráng chiều chạng vạng

Hai đứa mình sóng bước dưới triền đê

Con sông quê đôi bờ thiêm thiếp cỏ

Đàn trâu bò rong ruổi nối đuôi về.

 

Mới sáng nay nghe tin đài báo bão

Hướng gió đi, lại vào thẳng quê nhà

Thời gian này, sợ đang mùa lúa trổ

Nơi đảo chìm mà anh thấy xót xa.

 

Sọt rau xanh thấm mồ hôi người lính

Bữa cơm chiều còn có cả hoa tươi

Đây nhà giàn, giữa mênh mang biển

Vẫn đọc thơ em, thấy mắt em cười. 

 

 

MẸ ƠI!

 

      Mẹ ơi! Con vẫn nhà quê

Sống nơi đô thị còn mê hương đồng

     Nhà quê đẹp sắc cầu vồng

Có mưa bong bóng phập phồng giữa sân.

     Nhà quê đầy ánh trăng ngân

Mùi thơm rơm rạ níu chân người về

     Đàn bò đủng đỉnh triền đê

Người quê lam lũ dãi dề nắng mưa.

     Vại cà mặn với vại dưa

Chum tương đạm bạc, mưa thừa nắng thiêu

     Nhà quê dịu ngọt những chiều

Chuông chùa thong thả, cánh diều chênh chao.

     Dập dờn sóng lúa lao xao

Lập lòe đom đóm, cào cào đỏ xanh

     Rau vườn đậm ngọt nồi canh

Mẹ ơi! Con nhớ màu xanh quê mình.

 

 

AN LẠC

 

Có nhiều tiền ư? Chưa chắc là hạnh phúc

Có quyền lực ư? Cũng chỉ thế thôi

Ai sinh ra, cũng mưu cầu hạnh phúc

Hạnh phúc mỗi người đâu có giống nhau.

 

Kể cả nỗi đau, mỗi người mỗi khác

Có gì khổ hơn khi lạc lối lầm đường

Không gì hạnh phúc bằng đời an lạc

Vạn kiếp chân tu mới được vô thường.

 

Hưởng lạc nhiều không an càng lo lắng

An phận rồi, không lạc hóa cô đơn

Đời vẫn thế lắm người đeo mặt lạ

Giả làm ma còn khoác áo tu hành.

 

Lạc mà không an, đâu là hạnh phúc

Canh cánh bên mình những mưu toan

Có gì hơn bằng cuộc đời thanh thản

Không nợ, chẳng vay, vui vẻ an nhàn.

 

 

CHUYỆN THẬT

                    NHƯ ĐÙA

 

      Xưa nghèo ao rộng thêm ra

Bây giờ dư dả làm nhà lên ao

     Nhà ở tầng thấp tầng cao

Học sinh trung học hỏi: Ao là gì?

     Đừng trách các cháu làm chi

Trách môn địa lý quên đi ao làng

     Ao, chuôm, hồ, rãnh, rõ ràng

Không như thành phố gọi sang là hồ.

     Một phần trách nhiệm thầy cô

Giảng không phân tích giữa hồ với ao

     Không như châu chấu cào cào

Cãi nhau quyết liệt, ai nào chịu thua.

     Nghe câu chuyện thật như đùa

Con trâu lại gọi... lạ chưa con bò.

 

 HÒN VÔI

        

      Mồ côi rồi lại mồ côi

Đá nung lăn lóc, bình vôi xó nhà

      Trầu hôi héo úa cau già

Làm sao thắm đỏ mặn mà với nhau

 

 

         CHIM HOẠ MI

 

      Con chim quí hót trong lồng

Khác gì thiếu phụ nói không với chồng

      Lạnh lòng đâu phải gió đông

Giọng trầm bởi khát mênh mông ngoài trời.

 

 

 LỖI LẦM

 

       Lỗi lầm của các vương triều

Thời đầu hưng thịnh, sau xiêu thoái dần

       Lỗi lầm của các quân thần

Buồn vui chỉ biết lo thân riêng mình.

        Lỗi lầm trăm họ dân tình

Lầm than cam chịu, rẻ khinh chất chồng

       Lỗi lầm mơ mộng viển vông

Giơ tay bắt gió vẫn không được gì.

       Lỗi lầm nhìn lại đường đi

Bước cao bước thấp mấy khi huy hoàng

       Lỗi lầm bước xuống đò ngang

Ngờ đâu bờ bến, bẽ bàng tuổi xanh.

       Lỗi lầm lỡ muối mặn canh

Không chan thì rưới, đói đành nuốt thôi

       Lỗi lầm nên hóa đơn côi

Đá xanh qua lửa thành vôi quét tường!

       Lỗi lầm nên đỗi đáng thương

Trời cao mây phủ trăng suông nhập nhòa

       Lỗi lầm xin một chữ hòa

Sai rồi phải sửa, nhìn ra lỗi lầm.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 THẾ MẠNH

               ĐỒNG TIỀN

 

      Sợ rằng người sẽ đổi thay

Tôi đâu hờ hững, vòng tay lỏng dần

      Sợ bao con mắt thi nhân

Liếc ngang liếc dọc dọc muốn gần người ta.

      Sợ người ham kiếp phù hoa

Theo người lịch lãm, tiêu pha “tiền chùa”

      Thế là tôi sẽ bị thua

Nhìn theo bong bóng cứ đuà trong mưa.

      Cuối cùng tôi vẫn là thừa

Đồng tiền thế mạnh có chừa ai đâu!

 

 

 

 

TIẾC

 

      Làm chồng nên biết làm con

Sữa căng ngực mẹ, lối mòn cha đi

      Cải ngồng tiếc lúc xuân thì

Lá xanh non nõn nghĩ gì thành dưa.

      Cuộc đời vần vũ mây mưa

Xác xơ thui chột tình thưa thưa dần

      Vũng bùn chót lỡ sa chân

Mấy ai đã được mười phân vẹn mười.

      Nói ra e sợ người cười

Đã đành hoa chẳng mãi tươi trong bình

      Tiếc người ta, tiếc phận mình

Loài hoa trong trắng, hoa Quỳnh còn thua.

      Lời yêu thương thật, nghĩ đùa

Vẳng nghe thong thả chuông chùa chậm ngân

      Nhìn mưa bong bóng giữa sân

Rễ oằn hoa Sứ tần ngần ngẩn ngơ.

      Khi đã hiểu, tưởng như mơ

Tiếc hoa nở muộn, xin chờ mùa sau.

 

 

 NỖI KHỔ THÚY VÂN

 

      Thúy Vân ơi hỡi! Thúy Vân

Mười lăm năm ấy muôn phần khổ đau

      Người ta có mối tình đầu

Không thành khổ lắm, biết đâu duyên hờ!

      Vợ chồng thật, vẫn giả vờ

Nâng khăn sửa túi ai ngờ đớn đau!

     Lúc vui vẻ, lúc mày chau

Nhìn quanh mây nước một mầu xanh xanh.

     Hoa thơm ai lỡ vin cành

Vâng theo lời chị cũng đành vậy thôi

     Một đời bèo dạt mây trôi

Một đời thương chị, mồ côi tình mình.

 

     Phải đâu duyên nợ ba sinh

Phải đâu đến nỗi cuộc tình trái ngang

         Người ta vẫn nghĩ mình sang

Ngờ đâu chị khổ, phũ phàng đời em.

       Trăng khuya vàng lọt qua rèm

Gió hiu hiu gió ngọn đèn lắt lay

       Âm thầm nuốt đắng ngậm cay

Chàng Kim có thấu nỗi này cho chăng.

       Hết tròn lại khuyết vẫn trăng

Ai người tìm chỗ chưa bằng để kê.

 

 

DÀNH CHO EM

 

Người ta đãi để tìm vàng trong cát

Phá bao nhiêu đá để lấy kim cương

Anh sàng sẩy những điều sung sướng

Tìm thấy bao nhiêu những nỗi buồn.

 

Em đã đi qua bao nhiêu con sóng

Để gác chèo đậu bến hôm nay

Anh lắng nghe những lời em nói

Chọn lấy một câu tình cảm nồng say.

 

Tình không vay mà sao vẫn nợ

Chỉ thật thương nhau mới thấy mặn mà

Quà trao nhau bằng cái nhìn âu yếm

Nửa cuộc đời anh, em đã ngang qua.

 

Anh cố chắt lọc những điều cay đắng

Để tìm cho em hương vị ngọt ngào

Anh cố gạn những lời nhạt thếch

Dành cho em những tình cảm đậm đà.

 

     

GẶP LẠI NHAU

 

Anh nhớ lắm những ngày còn thơ dại

Trèo lên cây anh hái sấu cho em

Và cả những chùm hoa phượng vĩ

Cài lên đầu em làm giả cô dâu.

 

Hai đứa mình bầy chơi trò chồng vợ

Anh dựng lều giả làm mái nhà tranh

Nằm bên nhau cùng hưởng tuần trăng mật

Sao bây giờ em chẳng phải của anh?

 

Hơn bốn mươi năm gặp nhau là quý

Bởi ngày xưa, chẳng ai nói năng gì

Giờ gặp nhau bao nhiêu điều thay đổi

Em đã bà, anh biền biệt ra đi.

 

Cái cười chết người vẫn không thay đổi

Thôi anh đừng nhắc lại chuyện xưa

Chỉ bởi tại mình ngây thơ dại dột

Bây giờ mình vẫn là bạn của nhau.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 ÂM THẦM

 

       Có chồng như thể thông dâm

Một đời lầm lũi âm thầm nuôi con

       Ngày xuân thui chột héo mòn

Sang thu lá úa đâu còn tốt tươi.

       Hở môi răng lạnh người cười

Câu thơ gõ cửa thành người sẻ chia

       Đồng hồ tí tách đêm khuya

Có ai biết được cành lìa khỏi cây.

       Vẫn con vẫn cháu xum vầy

Mà bao chua xót lòng đầy khổ đau

       Ngoài trời nặng hạt mưa mau

Em ngồi đong đếm nỗi sầu cất đi.

 

 

 

 

 XONG MỘT VÁN CỜ

 

       Tơ hồng rối vẫn là tơ

Cúc tần xanh vẫn đợi chờ mênh mang

       Đưa chân bước xuống đò ngang

Dù trong dù đục cũng sang cho đành.

       Biết đâu kẻ phũ vin cành

Cây đang xanh nõn hóa thành xác xơ

       Thế là hết những ước mơ

Thế là xong một ván cờ đời em.

 

 

 ĐÓN EM TRỞ VỀ

 

       Mây hồng khuất rặng tre già

Em tôi khăn gói đi ra thị thành

       Tập tô môi đỏ mắt xanh

Phố phường chật chội em đành về thôi

       Lang thang một áng mây trôi

Quê nghèo vẫn đón em tôi trở về.

 

 

         TÔI ĐI TÌM TÔI

 

      Tôi đi tìm lại chính tôi

Ba chìm bẩy nổi xa xôi cuối trời

      Tôi đi tìm lại cuộc đời

Bao nhiêu sung sướng xa vời vợi xa.

      Lạc vào giữa bãi tha ma

Tối om địa ngục đâu là trần gian

      Bao nhiêu vất vả gian nan

Mà sao bão tố vẫn tràn vào tôi.

      Đời người bạc trắng như vôi

Bây giờ mới thấy chính tôi là mình.

 

 

 

   THẾ CÂY

 

         Cây nào cũng ngả cũng nghiêng

Rễ oằn bắm xỉ chung chiêng tán già

         Gửi hồn vào thế cây đa

Nếu mà vươn thẳng chẳng ma nào nhìn.

 

 

         EM CƯỜI

 

         Tình yêu chết bởi con tim

Chị Hằng chết bởi trăng chìm trong mây

         Em cười chết kẻ ngất ngây

Như bông hoa nở, nắng đầy vườn xuân.

 

 

     

ĐÀNH CHỜ

 

        Thu già mà vẫn yêu hoa

Cúc vàng hờ hững đi qua nỗi buồn

        Mưa bay ướt cánh chuồn chuồn

Rối bời chỉ đỏ, khó luồn trôn kim.

        Mất đâu mà cứ đi tìm

Câu thơ ướt sũng nổi chìm vu vơ

        Sốt lòng vẫn phải làm ngơ

Nén tâm cam chịu đành chờ xuân sang.

 

 

 

AI THƯƠNG CHÚNG MÌNH?

 

Đất bạc mầu, nhận tình thương của lúa

Cây úa vàng, vẫn thương vạt đất nâu

Hoa trái thương cây ngày đêm tích nhựa

Người thương người, bởi đồng cảnh với nhau.

 

Cái rét thấu xương, thương đông giá lạnh

Hòn đá trơ vơ thương cái lạnh gió mùa

Anh thương em, bởi em nhiều cay đắng

Muối mặn xát lòng, để cải xót chua.

 

Nắng nóng oi nồng, thương trời đổ lửa

Lửa có ai thương, khi bếp tro tàn!

Giọng nói ngọt ngào thương tình nồng cháy

Em thương anh khi hạnh phúc dâng tràn.

 

Hạt mưa rơi, thương đám mây nặng nước

Trước lũ dâng, ai thương nước bao giờ

Mình thương nhau từ tình yêu chân thật

Ai thương chúng mình? Bởi chỉ là mơ.

 

 

BIẾT VỀ ĐÂU

 

        Bàn chân quen lội bùn sâu

Bây giờ lên tỉnh đi đâu cũng giày

        Đâu còn cái tuổi thơ ngây

Đầu trần chân đất dạn dày gió sương.

        Vại cà, rau muống, chum tương

Bờ tre, bụi chuối, vấn vương nghĩa tình

        Lẫn trong tiếng nhạc xập xình

Tiếng tim ai vỡ khóc mình xót xa.

        Dong chơi hưởng thụ sa đà

Nhà quê ra tỉnh vẫn là nhà quê

        Hết rồi dính H I V

Nửa quê nửa tỉnh, biết về nơi đâu.

 

 NHÌN GIA CẢNH ẤY

 

      Người ta chúc cụ sống lâu

Sức tàn lực kiệt ngồi đâu cũng phiền

      Sống trong xã hội đồng tiền

Già rồi rệu rạo, mất quyền mẹ cha.

      Tài sản chia bẩy chia ba

Anh em lủng củng bất hòa với nhau

      Thọ làm gì! Nghĩ mà đau

Nuôi cha nuôi mẹ chia nhau từng ngày.

      Gừng già, gừng đắng, gừng cay

Những mong con cháu sum vầy là vui

      Nhìn gia cảnh ấy ngậm ngùi

Mai mình có bị dập vùi thế chăng?

 

 

VU VƠ

 

Yêu trăng nhưng chẳng thích tiết hạ huyền

Bởi trăng cứ vơi dần hao gầy thương nhớ

Sao chúng mình cứ gặp nhiều cách trở

Nặng gánh cuộc đời như mắc nợ nhau.

 

Cuối thu rồi mới hiểu mối tình đầu

Câu hát ghẹo từ xa xưa còn vọng

Mình sinh ra từ lời ru cánh võng

Ngấm vị ngọt ngào của tiếng mẹ ầu ơ.

 

Tình thương chân thật mà cứ như mơ

Cứ ước, cứ mong, cứ chờ, cứ đợi...

Trong mơ hồ thấy xa nhau vời vợi

Gần nhau đây mà xa vạn ngàn trùng.

 

Dù mình đã tìm thấy những điểm chung

Nhưng không thể, và không bao giờ thể!

Muốn gần bên nhau, không bao giờ dễ

Có phải chúng mình, toàn những vu vơ?

 

 

MỪNG LỄ HỘI LÀNG

 

Phú Đô xuân này lòng người náo nức

Những nụ đào hồng thắm nở trên môi

Cứ vài năm làng mình lại vào đám

Tiếng trống đình giục giã mãi không thôi.

 

Đường làng rộng, mà nay như hẹp lại

Cờ đỏ sao vàng, cờ thánh tung bay

Các cụ già trang trọng trong khăn áo

Lớp trẻ tươi cười, tay xiết chặt tay.

 

Khách thập phương đổ dồn về làng bún

Hướng về đình làng, đi lễ cầu may

Đến với tâm linh, lòng người thanh thản

Xem rước Thành Hoàng, kiệu quay tít bay.

 

Mừng Đảng, mừng xuân ta mừng lễ hội

Điệu hát chèo dìu dặt vẳng đâu đây

Mừng quê mình từ làng lên phố

Vẫn giữ gìn được truyền thống xưa nay.

 

 

 HIỂU CHO ANH

 

        Nặng duyên không phận phải đành

Nhìn em đau ốm, anh thành người dưng

        Bao nhiêu cản trở rào bưng

Sương giăng kín lối, rưng rưng nỗi buồn.

      Thăm nhau cũng phải lách luồn

Lựa thời gian đến, lén chuồn cửa sau

      Những mong em bớt cơn đau

Chưa tìm ra bệnh ruột nhàu như dưa.

        Đầu dây gọi sớm gọi trưa

Giúp nhau không được hóa thừa - khổ anh

        Nén lòng nuốt lấy chữ đành

Bao nhiêu tình cảm anh dành vào thơ.

        Cuộc đời là những giấc mơ

Cuộc đời là những ván cờ được thua

        Cái buồn bán chẳng ai mua

Cái cần mua phải đợi mùa trăng sau.

 

 

 EM ĐI TÌM

 

      Nửa đời thui thủi nuôi con

Nỗi buồn chôn chặt, héo mòn tuổi xanh

      Bây giờ mới biết được anh

Thấy hoa nở muộn trên cành mà vui.

      Cũng là số phận khiến xui

Có người chia sẻ đẩy lùi nỗi đau

      Thu sương giăng trắng trên đầu

Em ngồi xếp lại những câu thơ buồn.

      Lá rơi chạm rễ cội nguồn

Chỉ nào mà chẳng phải luồn trôn kim

      Em đi tìm cái em tìm

Niềm vui bất tận, lặn chìm bấy lâu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 CON NHỆN

               GIĂNG MÙNG

 

      Về thôi sao cứ dùng dằng

Nhện ơi! Nhện hỡi! Nhện giăng tơ gì?

      Người về níu áo người đi

Bên này bên ấy mấy khi hát cùng.

      Nhện ơi! Sao mải giăng mùng?

Để em lạc lối lùng bùng khó ra

      Em về nói dối mẹ cha

Bỏ quên mất áo, người ta cầm nhầm.

      Ngoài trời mưa rắc lâm thâm

Em thương cha mẹ - con tằm nhả tơ

      Chúng mình dệt những ước mơ

Lâu đàì hạnh phúc, em chờ đợi anh.

 

 

 

 

 

 

 

 

 SOI GƯƠNG

 

        Người ta cần đến mày đâu

Thằng trong gương nới những câu chân tình

        Thấy hình méo mó giật mình

Thằng trong gương chính là hình bóng tôi.

 

 

         ĐÓN EM

 

        Thôi anh đừng đến đón em

Viển vông đến thế, tôi xem lại mình

        Mấy ai hiểu hết chữ tình

Ai người hiểu hết trọng khinh lẽ đời.

        

 

SỢ CÁI NỬA VỜI

 

        Hận thì mới giận thế thôi

Khéo khôn nhận lỗi, cũng rồi cho xong

        Hết thời gót đỏ lưng ong

Vẫn người nhân hậu, tình trong nghĩa ngoài.

        Nỗi buồn cũng đã nguôi ngoai

Chỉ còn dằn vặt đúng sai cũng đành

        Bao ngày bếp lửa lạnh tanh

Mùa xuân lại đến, trên cành lại hoa.

        Giêng hai vườn tím hoa cà

Tháng năm hè gọi mặn mà bằng lăng

        Bụi tre giờ đã ấm măng

Hết tròn lại khuyết, vẫn trăng muôn đời.

        Những lời chia sẻ đầy vơi

Lòng thầm sợ cái nửa vời với nhau.

            BỚT GIẬN

              CHO LÀNH

 

        Xin em bớt giận người ta

Dù gì người ấy vẫn là người thân

       Nếu đem đặt thử lên cân

Người dưng theo được mấy phần người ta.

       Cây cao, cành cỗi, lá già

Khó lường bão tố phong ba bất thường

       Đã đi qua mọi nẻo đường

Giận thì vẫn giận, không thương sao đành.

       Xin em bớt giận cho lành

Xin em đừng nghĩ thừa anh... dặn dò.

NỬA GHEN, NỬA NHỚ,

             NỬA THƯƠNG ỠM Ờ

 

       Thu về hoa sữa đưa hương

Hạ còn vương vấn giăng sương mái đầu

       Trời thu xanh ngắt một mầu

Tơ trời ai thả vương câu thơ buồn.

       Gió heo rong ruổi cánh chuồn

Lá vàng rụng chạm cội nguồn thu rơi

       Đàn bầu ai gảy đầy vơi

Cánh diều ai thả giữa trời lửng lơ.

       Theo đàn ai hát vu vơ:

“Ai thương, ai đợi, ai chờ ai đây...”

       Khi yêu như dại như ngây

Ai người thả lưới bủa vây sóng tình.

       Vướng tơ mới thấy giật mình

Trúc ngà trúc vẫn còn xinh bên đường

       Để ai dan díu vấn vương

Nửa ghen, nửa nhớ, nửa thương ỡm ờ!

 

 

ĐÊM KHÔNG NGỦ

 

Dẫu gì cũng bớt cho anh phần thương nhớ

Nghẽn mạch hai đầu, biết chia sẻ cùng ai

Đêm thì dài - đời người sao ngắn ngủi

Cây chột thui bởi thiếu nước hóa vô hồn.

 

Anh bồn chồn thấy đêm đông lạnh giá

Cái bóng vô chi có giúp được gì đâu

Lo cho bạn mình từng giây từng phút

Có kẻ si mê ôm ấp mối tình đầu.

 

Ghen một chút, thích người ấy được vuốt ve

Muốn chở che, nhưng không sao làm được

Mỗi bước đi qua, là bấy bước gập ghềnh

Bây giờ thuyền đã bớt chông chênh.

 

Hãy coi chừng còn nhiều giông tố

Hoa trong bui gai đâu phải riêng mình

          Quỳnh nở đêm, không ngại loài ong bướm

Vẫn trắng trong , khoe nhụy ngát thơm hương.

 

Em đừng tự trách mình ngu ngơ khờ dại

Dẫu dính bụi trần và những trái ngang

Thời gian qua đi đâu còn quay trở lại

Ta thấy mình vững chãi trước phong ba.

 

 

ĐỪNG LÀM THẾ

 

Sao có những kẻ lừa phái đẹp còn tự thú

Có phải chăng để làm dịu lòng nhau?

Đừng làm thế, và chưa bao giờ đủ

Trước lúc giao thừa, vết sẹo lại tấy đau.

 

Pháo hoa nở muôn mầu không thấy đẹp

Khói nhang cuộn tròn - ruột rối gỡ không ra

Những mũi kim trích vào tim như lặp lại

Vẫn muốn tống đi cái cũ kĩ lúc giao hòa.

 

Sao có kẻ đánh cắp trái tim còn sám hối

Có biết đâu họ đang giẫm lên bóng của mình

Lời thú tội dẫu thật thà cũng đã muộn

Ai đã làm tan nát một cuộc tình?

 

Còn có kẻ trong mình đầy tội lỗi

Vẫn chai lì, làm người khác khổ đau

Tự cho mình cái quyền đàn ông, cậy thế

Những người đàn bà chẳng ngốc mãi thế đâu.

 

 

DÙ THẾ NÀO

ANH VẪN YÊU EM

 

Linh tính đã mách bảo anh rằng

Chim quý bay khỏi vùng phủ sóng

Mưa dẫu nhỏ cũng thành bong bóng

Dùng máy nào cũng nghẽn mạng mà thôi.

 

Anh chỉ sợ anh lại mồ côi

Bởi chính anh là người có lỗi

Hay anh đã là người dẫn lối

Khi người ta đã thấy anh hèn.

 

Giữa đô thị chật chội bon chen

Sao tình yêu cũng nhiều vất vả?

Anh vẫn lo mất em, mất cả

Để xuân tàn tan tác cánh Tigon.

 

Không có em cuộc sống sẽ vô hồn

Bởi với anh vô cùng yếu đuối

Lần đầu tiên cũng là lần cuối

Dù thế nào anh vẫn yêu em.

 

XIN HỎI

 

      Cây sâu, cây mục gì đâu

Mà đào tận rễ để sầu lòng dân

      Xin hỏi các đấng minh quân

Ô dù không có trú chân chỗ nào?

                  

                                     20/3/2015

 

               VÔ ĐỀ

 

      Càng say, càng đượm, càng nồng

Thương con bìm bịp, ngoài đồng tìm nhau

      Bao giờ cho đến mùa cau

Anh tìm dải yếm, bắc cầu sang sông.

 

MƯA

 

Ngoài trời rơi giọt buồn

Chắc lòng em lạnh lắm

Từ cái nhìn say thẳm

Anh nghiêng về bên em.

 

 

         XIN EM

        

         Sinh em biển có đã lâu

Câu thơ lục bát khen màu biển xanh

         Xin em đừng có giận anh

Sao sóng cứ vỗ tan tành bọt tung.    

 

TỰ TRÁCH

 

      Ai xui mình đến với nhau

Mừng trầu chưa úa, mừng cau chưa già

      Vẫn biết em của người ta

Sao còn dan díu, còn đa đoan nhiều.

 

 

 

PHẦN II

     Lời bình

“NÓI VỚI CON” LÀ NHỮNG GIỌT ĐẮCỦA  VIỆT HỒNG

            NÓI VỚI CON  

       

                   Nghe con nói, nghe con cười

            Thấy hình con giữa khoảng trời xa xôi

                  Vui là vui thế, Thế thôi!

            Thày mẹ thắc thỏm bời bời bấy nay

                  Bờ sông mưa bụi lắt lay

            Con cò chạm xuống rồi bay phương nào

                  Bây giờ tu những ước ao

            Bây giờ tu cả chiêm bao cuối mùa

                 Giờ quên cả những trò đùa

            Dửng dưng những thứ được thua ở đời

                 Đêm nằm mắt nhắm chơi vơi

            Đồng hồ tí tách giọt rơi thấm màn

                 Nghe con cuốc cuốc kêu khàn

            Lạnh tê một thuở non ngàn trẻ trai

                 Con mình giờ tưởng con ai

            Cháu mình giờ của người ngoài lạ chưa

                Nghe con hát mấy câu thơ

           Vương vào mắt mẹ bạc phơ tóc thày

                                     Tháng chạp Nhâm Thìn

Lời bình :

 

    Ai sinh con ra mà chẳng muốn con mình được vuông tròn, khỏe mạnh, ngoan ngoãn, học giỏi. thế mà nhà thơ Việt Hồng lại mất tích một đứa con gái vừa tuổi cập kê trăng tròn, do bọn buôn người bắt bán sang Trung Quốc. Cũng rất may mắn cho anh, sau 13 năm viết thơ để tìm kiếm, anh đã tìm thấy được con mình. Nhưng hoàn cảnh thật trái ngang, con anh đã lấy chồng có con ở một vùng trời xa lạ. Tết đến xuân về, nhà nhà sum họp, nhưng anh lại thiếu vắng một đứa con, anh chỉ còn cách nói với con, anh nói với con bằng thơ. Việt Hồng viết bài thơ “Nói với con” bằng thể thơ lục bát ngọt ngào mà sâu lắng.Trên màn hình vi tính anh được nhìn thấy con, anh vui mừng sung sướng nhưng niềm vui chưa trọn vẹn:

                   “Nghe con nói, nghe con cười

            Thấy hình con giữa khoảng trời xa xôi

Nghe con nói đấy, nghe con cười đấy mà thấy xót xa, trong khi cái tết cổ truyền đã đến gần, dập dìu kẻ đi người về, thì con anh lại ở một vùng phương Bắc xa xôi cách trở hàng ngàn cây số. cho nên anh vui thì vẫn vui, mà ruột gan anh nhàu nát. Hơn mười năm, vợ chồng anh, gia đình anh chờ  mong thắc  thỏm từng ngày:      

            “Thày mẹ thắc thỏm bời bời bấy nay

                  Bờ sông mưa bụi lắt lay

          Con cò chạm xuống rồi bay phương nào!”

     “Bờ sông mưa bụi lắt lay” hay gia đình anh tìm thấy con là một điều mơ hồ, cũng lắt lay như ngọn đèn trước gió khó mà thấy được. “Con cò chạm xuống”, hay con gái anh đã về. Niềm vui được nhân lên khi tìm thấy con; con anh đã về, về thật không phải là mơ. Niềm vui ấy không được bao lâu. Hình ảnh con cò chỉ chạm xuống rồi lại bay đi, cũng như con anh lại phải khăn áo ra đi. Hình ảnh con cò là hình tượng của con anh, anh ví con anh như thân cò, mà đã là thân cò lặn lội thì lấy đâu ra sung sướng. Trong ca dao có câu: “Thân cò lặn lội bờ sông”. Anh dứt ruột, bứt gan để viết nên những vần thơ máu thịt này, anh thành công trong nghệ thuật viết thơ, giầu hình ảnh, biến hình ảnh thành hình tượng. Thế mà anh vẫn phải tu :

                  “Bây giờ tu cả ước ao

            Bây giờ tu cả chiêm bao cuối mùa”.

    Tu theo gốc chữ Hán (修)tu có nghĩa sửa, đến cuối mùa rồi, cuối thu rồi, tuổi đã xế chiều rồi mà nhà thơ vẫn tu, anh tu cả những ước mơ, tu cả những chiêm bao mới là lạ, những ước mơ và chiêm bao có cái gì sai để mà sửa. có phải  chăng  những  ước mơ và chiêm  bao được gần gũi con gái của anh không thành, nên anh viết nên những vần thơ chua xót này. Những mất mát những tổn thương làm cho anh:

                  “Giờ quen cả những trò đùa

            Dửng dưng những thứ được thua ở đời

Đêm nằm mắt nhắm chơi vơi

            Đồng hồ tí tách, giọt rơi thấm màn”.

     Xa một đứa con gái duy nhất, anh như người mất hồn, anh quen cả những trò đùa vô bổ, anh dửng dưng với những được thua, những mất còn ở đời. Anh viết thơ hay anh thổn thức bằng thơ. “Đêm nằm nhắm mắt chơi vơi”, qua từ “chơi vơi” ta thấy tâm trạng đau buồn của anh, chơi vơi đồng nghĩa với chới với, chới với                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            không có chỗ vịn, cũng như lửng như lơ vậy. Mắt anh nhắm mà như mở, ngủ mà như thức, tỉnh mà như mơ, anh mơ màng nhớ con. Đêm càng về khuya không gian càng tĩnh mịch, từ tiếng con thạch sùng kêu chặc chặc, đến tiếng mưa rơi, tiếng đồng hồ tí tách đều gợi nên một nỗi buồn não ruột. tiếng đồng hồ trong thơ Việt Hồng nghe tí tách như những giọt sầu, có lẽ không phải là giọt mưa mà là những giọt lệ rơi.Việt Hồng khóc bằng thơ. Thơ của anh thấm ướt cả mùng màn chăn gối, mà con  mình  vẫn  xa  vời  vợi  nơi  phương  trời   xa  lắc. Đêm nằm nhớ con trằn trọc thao thức, anh còn nghe thấy những âm thanh khác lạ như vận vào anh :

“Nghe con cuốc cuốc kêu khàn

            Lạnh tê cả thuở non ngàn trẻ trai”

    Nhớ con, vợ chồng anh đã khóc ướt cả chăn gối, hình ảnh con chim cuốc kêu đến khản cả tiếng, hay chính anh đã khóc đến khản cả giọng. Anh như dại như ngây, anh khóc suốt cả phần cuối cuộc đời, tâm hồn anh tê tái, tim anh thắt lại :

“Con mình giờ tưởng con ai

            Cháu mình giờ của người ngoài lạ chưa !”

   Thật xót xa, con gái mình rách ruột đẻ ra, nuôi con đến lúc lớn khôn, không gả, không bán, mà phải xa con biền biệt, còn mà như mất, có mà như không, ai mà không đau lòng. Cho nên anh nghĩ con mình mà tưởng như con ai, cháu mình đích thực con gái mình đẻ ra mà nghĩ như cháu của người ngoài thì thật là chua xót. Câu thơ anh viết mà như dao cứa vào da thịt, như giằng xé ruột gan,  liệu con anh đọc những  dòng tâm  huyết  này có cầm được  nước mắt, có chịu đựng được không? Trên  màn  hình  vi tính cả gia  đình nhìn  thấy con anh, nghe con anh đọc thơ của anh mà thấy nghẹn ngào, nước mắt vợ anh, nước mắt anh, nước mắt mọi người làm mắt nhòa đi, tóc anh bạc thêm ra:

  “Nghe con hát mấy câu thơ

               Vương vào mắt mẹ, bạc phơ tóc thày”

     Mười tám câu lục bát mượt mà, đằm thắm, thiết tha, day dứt, nghẹn ngào của nhà thơ Việt Hồng đúng là viết ra từ gan ruột máu thịt của mình. Những câu chữ không mới mà rất mới, bởi anh biết cách tân nó bằng cách vận dụng đúng chỗ, nên gây nhiều gợi cảm cho độc giả. Thơ anh giầu hình ảnh, những hình ảnh thân quen  không cầu kì lên gân, anh biết biến hình ảnh thành hình tượng sâu sắc dẫn dắt người đọc đến sự chia sẻ tâm huyết, tình cảm của mình. Đó là một thành công của người cầm bút. Phải nói rằng bài thơ: “Nói với con” là một điểm nhấn trong sự nghiệp văn thơ của anh.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                       

 

 

 

ĐẾN VỚI SỰ MẤT CÒN CỦA TÍCH TUẤN

QUA BÀI THƠ “TRÁI TIM”

 

   TRÁI TIM   

                 

                  Cái còn nó vẫn còn đây

            Bao nhiêu cái mất chất đầy con tim

  Lắm khi chống gậy đi tìm

            Khuấy trong kí ức nổi chìm không ra

  Thôi đừng xáo xới tim ta

            Đất trời đã khéo sinh ra mất còn

  Trái tim múa những nét son

            Họa con chim hót véo von tình đời. 

                                       

                                                    Tích Tuấn

                                                                                                                     Lời bình:

 

       Người ta thường nói từ trái tim đến khối óc. Những dự định lớn lao, những kế hoạch ngắn dài, những ước mơ hoài bão, những tính toán mưu sinh v.v… hiển nhiên là sự vận động của khối óc. Nhưng nói đến trái tim người ta  nghĩ ngay đến tình cảm của mỗi con người, phải chăng trái tim cũng biết suy nghĩ, bởi sự buồn vui, hờn tủi, yêu thương, đau khổ, hạnh phúc và căm ghét người ta thường nghĩ đến con  tim. Con tim rung lên khi nhận được tình yêu ngọt ngào, và những lời ân ái, chết lịm con tim khi nhận lấy khổ đau, khắc khoải, tủi hờn khi tình yêu tan vỡ, con tim trở thành chai sạn khi trải qua những mất mát thăng trầm …Con người ta bắt đầu từ lúc chào đời đã biết nhận và cho. Đầu tiên là nhận được ánh sáng, những tinh hoa tinh túy của vũ trụ, của đất trời, nhận được tiếng chim hót lảnh lót trên cành, mầu xanh của lá, mầu hồng của hoa, nhận được mùi thơm sữa mẹ và tiếng à ơi dịu ngọt cùng sự nâng niu trìu mến của người thân. Còn cho ư? Khi chào đời con người ta tưởng như không có gì để cho, nhưng thật nhiều. Cho cha mẹ và mọi người tiếng khóc u oa, cho niềm vui hân hoan sau chín tháng mười ngày chờ đợi, cho cái ngây thơ trong trắng, cho nụ cười mụ dậy nở trên môi... Nhà thơ Tích Tuấn đã cho những gì, nhận những gì, và cái gì còn, cái gì mất. Mở đầu bài thơ ông đã nhận thấy rằng:

            “Cái còn nó vẫn còn đây”

   Phải chăng đây là tiếng nấc cuộc đời, để trái tim thổn thức, khắc khoải, trống vắng, bi thương vì :

            “Bao nhiêu cái mất chất đầy con tim”

     Câu thơ rất ảo mà lại thật, khiến người đọc phải ngậm ngùi, xót xa. Đó cũng là sự thành công  của  người cầm bút khi chuyển  tải tình cảm vào thơ, để câu thơ thêm đậm đà mầu sắc. Bài thơ sinh động lên khi tác giả đặt ra tình huống mất, còn:“Cái còn nó vẫn còn đây”. Thật là trớ trêu, giữa cái còn và cái mất, cái còn  thì còn  mãi  không  bao giờ mất, nó đi theo con người ta đến tận cùng năm tháng của cuộc đời. Cái còn càng nhiều bao nhiêu, thì trái tim lại càng tan nát, day dứt, vò xé, đau khổ, luyến tiếc cái mất bấy nhiêu, muốn đánh đổi cũng không bao giờ đổi được. Bởi nó là những kỉ niệm buồn vui, những chia sẻ vơi đầy, những yêu thương mặn mà nồng cháy trong tim, đã ghi xương khắc cốt, không  bao giờ quên  được. Còn cái mất đã  bay xa vào vũ  trụ tâm linh huyền bí, cho dù một lần, hai lần và nhiều lần, thậm chí đến lúc hơi tàn sức yếu phải  “chống gậy đi tìm” và “khuấy” trong ngân hàng “kí ức nổi chìm” cũng không bao giờ thấy được, mà chỉ thấy những  tình cảm yêu thương trìu mến của những ngày xa xưa. Tôi cũng đã từng an ủi vợ một liệt sĩ bằng những vần thơ :

                   “Thôi em đừng đào bới những thiên thu

  Nơi nghĩa địa tìm đâu ra hơi ấm

  Hãy giữ lấy mầu xanh bích ngọc

  Số phận một phần, đông hết phải sang xuân”

                                  ( Sang xuân - Lê Nghiêm )

     Nhưng không thể nào làm vơi đi những nỗi khổ đau đang giằng xé tâm can trong sự mất còn. Cũng như tác giả đau đáu trong lòng khi viết những câu :

“Thôi đừng xáo xới tim ta

            Đất trời đã khéo sinh ra mất còn”

    Đó cũng là lời than vãn xót xa, xin đừng ai nhắc đến cái mất mát đau thương không bao giờ níu lại được. Ông cũng tự an ủi mình, vì tất cả như có sự sắp bày của qui luật tạo hóa:

            “Con sông nào cũng đổ về biển cả

            Lá vàng rơi – đâu bão táp dập vùi

            Đời muốn dài nhưng chống sao qui luật

            Dấu chấm than lẫn lộn cả buồn vui ”.

                                       ( Dấu chấm than  N.T )

     Vết thương nào rồi cũng thành sẹo, nỗi  buồn  nào rồi cũng vơi đi. Sau cơn giông tố thì trời lại sáng. Sau những mất mát đau thương hờn tủi trái tim quằn quại giờ lại :       

            “Múa lên những nét son

            Họa con chim hót véo von tình đời”.

          Hình ảnh ngọn bút của họa sĩ vung lên vẽ con chim hót véo von, chính là sức vươn, là tính tích cực của con người. Bức tranh “con chim hót véo von” đó là sức sống của tác giả, sức sống của con người không sợ gian nan, không sợ mất mát.

     Bài thơ viết có hậu, chỉ với tám câu lục bát ngọt ngào, dung dị, đằm thắm, khá nhuần nhuyễn ngôn từ rất đời thường, không cầu kì không lên gân, tác giả đã miêu tả được sự nhạy cảm của con tim . Đó là tình cảm của những con người biết vui, biết buồn, biết hờn biết tủi, biết đau thương và biết vươn lên đỉnh cao của cuộc sống, là “Tiếng chim hót véo von tình đời ”. Cảm ơn nhà thơ  Tích Tuấn  đã cho  độc giả thấy sự thăng trầm chìm nổi của con tim. Xin ông Hãy “giữ lấy những gì ta đã có / Hạnh phúc ngọt ngào có cả máu hồng tươi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

XIN CHIA SẺ VỚI DƯƠNG TÙNG GIANG

Qua bài thơ: “Nỗi đau Đi-ô-xin”

 

NỖI ĐAU ĐI-Ô-XIN

 

Từ chiều ấy con đi không về nữa

Chẳng ngày nào cha không gọi tên con.

 

Con chào đời trong tay mẹ bao dung

Con ra đi trong tay cha bất lực

Cha run rẩy vuốt cho con đôi mắt

Con lặng im như đang giấc ngủ sâu .

 

Cha bàng hoàng gục xuống giữa cơn đau

Chiếc hòm gỗ mầu son rực lên như hòn lửa

Đứng lặng yên vô hồn khô lệ

Cha muốn khóc con dù chỉ một lần .

 

Hoa trắng héo trên mồ dưới bình minh

Cha vẫn thắp hương cho con mỗi lần trời rạng sáng

Nỗi buồn cứ dài theo năm tháng

Cha vẫn ngồi xuống mỗi cơn đau .

 

 

Cha biết đi đâu về đâu

Đành để mặc tim mình quằn quại

 

Những khoảnh khắc nhớ con ngây dại

Cha vẫn thấy con ngồi học đêm đêm.

Thương con cha lặng im

Nắm mì tôm vẫn để phần cho con ăn đỡ đói

Nhớ con cha thầm gọi

Tên con cha đã đặt từ những năm chiến tranh.

 

Trong máu lửa cha vẫn mong về cuộc sống yên bình

Mà bây giờ nỗi đau dài theo năm tháng

Cha biết có một ngày cha nằm xuống

Vĩnh viễn -  nhẹ nhàng - bình yên

Sau một cơn đau tim dữ dội .

 

Kẻ ác chưa một lần kết tội

Nỗi đau đi-ô-xin đè nặng kiếp người

Những mơ ước nhỏ nhoi

Tuổi thơ con vụt tắt.

 

 

                  Dương Tùng Giang

 

     Lời bình :

 

     Tôi rất may được tác giả Dương Tùng Giang cho xem tập bản thảo, và được tặng tập thơ “Dòng sông vẫn chảy”

sớm hơn mọi người do NXBVH ấn hành năm 2012. khi đọc đến bài: “Nỗi đau đi-ô-xin” Tôi thật sự xúc động.  Khi sinh con ra, ai chẳng muốn vuông tròn. Nhưng tạo hóa thật cay nghiệt, trời đất thật không công bằng: “con chào đời trong tay mẹ bao dung” rồi con lại “ra đi trên tay cha bất lực”. Có nỗi đau nào đau hơn thế! Những người lính khi ở chiến trường họ phải hứng chịu bao gian nan thử thách để giành lấy hai tiếng hòa bình. Nhưng chớ trêu thay, khi chiến tranh kết thúc, họ trở về với quê hương làng xóm, với mái ấm tình thương của mình, họ còn đau khổ hơn nhiều – cái nỗi đau nó giằng xé tâm can, đeo đẳng đi theo suốt cả cuộc đời, dằn vặt tâm hồn theo năm tháng… Bởi cái chất đi-ô-xin chết người kia đã ngấm sâu vào từng thớ thịt, từng tế bào từng giọt máu của người lính. Lúc xây dựng gia đình, hạnh phúc nào bằng khi nghe tiếng à ơi, thế mà những đứa trẻ sinh ra nó có tội gì đâu mà “bà mụ” lại lỡ tay nặn ra méo mó hình hài, đầy mình bệnh tật. Dương Tùng Giang anh viết cho riêng anh, anh viết cho những người lính cùng chung số phận với anh, kể cả những người lính Mỹ:

            “Cha bàng hoàng gục xuống giữa cơn đau

            Chiếc hòm gỗ mầu son rực lên như mầu lửa

            Đứng lặng yên mắt vô hồn khô lệ

            Cha muốn khóc con, dù chỉ một lần”.

     Thơ Dương Tùng Giang giản dị mà như khía vào những nỗi đau chiến tranh chưa thành sẹo của những người lính không may mắn. Hình ảnh chiếc hòm gỗ mầu son lạnh ớn kia, lại hóa thành hình tượng những ngọn lửa chiến tranh cứ âm ỉ đốt cháy mãi cuộc đời. Những người lính như anh muốn khóc khi mất một đứa con, nhưng không sao khóc được, bởi từ lúc sinh con ra, họ đã âm thầm khóc quá nhiều rồi, họ bất lực trước “Nỗi đau đi-ô-xin”,nên họ còn đâu nước mắt nữa để mà khóc. Những dòng nước mắt ấy đã hóa thành mạch lệ ngầm chảy ngược vào tim.

    Là cha, là mẹ, ai không muốn sinh con ra được lành lặn, khỏe mạnh. Có nỗi đau nào đau hơn những người lính mang trong mình cái chất độc đi-ô-xin quái quỉ ấy. Sinh con ra nuôi con đấy, yêu con đấy, thương con dứt ruột, đứt gan, mà vẫn phải chờ một ngày không mong muốn! Vẫn cầu nguyện cho con mình kéo dài thêm sức sống. Những vòng hoa trắng vẫn đè lên nấm mộ, rồi héo dần trong những buổi bình minh, và “cha vẫn thắp hương cho con mỗi khi trời rạng sáng”Đó là những nỗi đau đớn, xót xa suốt cả cuộc đời :

 “Cha biết đi đâu về đâu

            Đành để mặc trái tim mình quằn quại”

   “Nỗi đau đi-ô-xin” là một bản cáo trạng tố cáo cuộc chiến tranh vô cùng bẩn thỉu và dã man của đế quốc Mỹ gây ra, trời không dung, đất không tha. Tòa án đâu sao không minh sét, để Dương Tùng Giang phải gào thét lên:

            “Kẻ ác chưa một lần đền tội

             Nỗi đau đi-ô-xin đè nặng kiếp người

             Những mơ ước nhỏ nhoi

             Tuổi thơ con vụt tắt”.

      “Dòng sông vẫn chảy”.Thơ anh vẫn chảy, cho dù nỗi đau này đeo đẳng suốt cuộc đời anh, và những người lính như anh. Xin chia sẻ cùng anh qua bài thơ “Nỗi đau người lính”.

 

 NỖI ĐAU NGƯỜI LÍNH

 

Vợ chồng ai chẳng muốn vuông tròn

Anh lên đường làm trọn việc nước non

Trí làm trai không bao giờ nợ nước

Thân làm gái vẫn một dạ sắt son.

 

 

 

Anh trở về khi Mỹ ngụy đã tan

Hết chiến tranh chưa hết cảnh điêu tàn!

Đất nước đã hoàn toàn giải phóng

Anh ôm em xiết chặt vào lòng.

 

Hạnh phúc riêng anh chẳng nhiệm mầu

Ôi Hỡi trời! anh có tội gì đâu

Mà vợ sinh con thành dị tật

Thiếu chân, thiếu mắt, lại to đầu

 

 Ôi! Chiến tranh sao lại hóa kéo dài

Tội ác này xin hỏi tại ai?

Tòa án đâu sao không minh xét

Đứa trẻ sinh ra cũng một kiếp người.

 

Ôi! Nỗi đau như dao cắt vào lòng

Những ước mong, khát khao và sung sướng

Cháy ruột gan, tất cả thành vô vọng

Thành mạch lệ ngầm chảy ngược vào tim .

 

                                               Nghiêm Thản

 

SỰ CHỐNG CHẾNH CHÔNG CHÊNH

LÀ “KHOẢNG LẶNG” TRONG THƠ

NỮ SĨ HỌ BÀNH

 

                  KHOẢNG LẶNG

           

                  Không anh chống chếnh chông chênh

             Nắng hiu hắt nắng, ngày mênh mang ngày

                 Đêm về tay nắm bàn tay

            Bóng buồn lẻ bóng, héo gày chờ mong

                 Đông về lòng vắng hoang lòng

            Người xa, xa mãi khuất trong xa mờ

                 Thôi đành vịn lấy câu thơ

            Gửi tình vào chốn mộng mơ một mình

                 Nép vào khoảng lặng vô hình

           Mình riêng, riêng một cỗi tình xa xôi…

 

                                   Bành Phương Lan

 

    Lời bình :

 

     Đọc tập san Thi đàn bình thơ Trường Xuân tập 1 tôi bắt gặp bài thơ: “Khoảng Lặng” của nhà thơ Bành Phương Lan. Tôi nghĩ trong cuộc đời dài ngắn của mỗi con người, ai cũng có lúc trống vắng, chơi vơi, thiếu hụt, lẻ loi, lặng lẽ, cô đơn. Đó chính là “khoảng lặng” Có cái “khoảng lặng” nhẹ nhàng, man mát chờ đợi, có những “khoảng lặng” lạnh đến ớn người, bởi cái “khoảng lặng” ấy nó kéo dài như vô tận. Với mười câu lục bát ngọt ngào, đằm thắm, thiết tha, da diết, dường như tác giả đã thấu hiểu được những riêng tư của người phụ nữ, chị đã cho độc giả thấy một “khoảng lặng” mênh mang dài dằng dặc, đó là sự mất mát chống vắng cô đơn của người đàn bà. Từ tình yêu đôi lứa đến tình cảm vợ chồng, như nhà thơ N.T đã viết:

                 “Rất hạnh phúc khi cả nhà sum họp

            Thiếu một người cơm bữa chẳng thấy ngon”

                                         (Mong N.T)

Bành Phương Lan, chị chia sẻ những mất mát, xót xa, trống vắng, hụt hẫng của những mảnh đời không may mắn:

                  “Không anh chống chếnh, chông chênh    

             Nắng hiu hắt nắng, ngày mênh mang ngày”.

    Trong tình yêu khi hai tâm hồn đã hòa làm một, hai thể xác đã trộn vào nhau, thì với họ chỉ là một nửa, mà đã thiếu đi một nửa thì sao mà không “chống chếnh”. Nhưng câu thơ của Bành Phương Lan không dừng lại ở hai từ “chống chếnh” mà còn “chông chênh” nữa kia. Tất cả mọi thứ, cho đến tình cảm con người khi đã rơi vào thế “chông chênh” thì thật là nguy hiểm. Chưa đủ, nỗi trống vắng ấy còn như tia nắng yếu ớt “hắt hiu” sắp tắt, như ngày cứ “mênh mang” dài mãi ra. Qua những từ láy “chông chênh, hắt hiu, mênh mang”, và những cụm từ “nắng hiu hắt nắng, ngày mênh mang ngày, bóng buồn lẻ bóng, lòng vắng hoang lòng”. Ta thấy chị đã thừa hưởng được những tinh hoa của Nguyễn Du trong truyện Kiều: “Tuần trăng khuyết, đĩa dầu hao / Mặt mơ tưởng mặt, lòng ngao ngán lòng”. Chứng tỏ nhà thơ đã dùng nghệ thuật viết của mình để diễn tả sự mất mát, xót xa, trống trải, lẻ loi cô đơn khi người thân của mình đã vắng bóng. Những nỗi buồn ấy như giằng xé, bào gọt tâm can, cắt vào từng thớ thịt từng tế bào:

                  “Đêm về tay nắm bàn tay

            Bóng buồn lẻ bóng, héo gày chờ mong”

Câu thơ của Bành Phương Lan làm cho cái“khoảng lặng” ấy càng buồn đến não ruột. Để người phụ nữ phải day dứt, dằn vặt đến nỗi ngày như  dài  thêm  ra,  đêm  thì  trằn  trọc không ngủ được, bàn tay lúc sấp, lúc ngửa nắm chặt lại, miên man suy nghĩ. Con người chỉ còn là cái bóng héo gày mà vẫn chờ mong một điều như vô vọng. “Khoảng lặng” ấy cứ đi theo suốt cả cuộc đời:

                  “Đông về lòng vắng hoang lòng

            Người xa, xa mãi khuất trong xa mờ”.

     Mùa đông là mùa của những đôi chim câu tha rác về làm tổ. Không có mùa đông tìm đâu ra hơi ấm, tìm đâu ra ngọn lửa đỏ tình yêu. Nhưng mùa đông trong cái “khoảng lặng” của Bành Phương Lan thì tê tái lạnh buốt như kem, “lòng vắng hoang lòng”, nhà như rộng thêm ra, bởi “người xa, xa mãi khuất trong sương mờ”. Dường như số phận của mỗi con người đều được sắp đặt, tất cả mọi việc đều đi đến kết thúc, vết thương nào rồi cũng thành sẹo, nỗi buồn nào rồi cũng vơi đi. Bành Phương Lan, chị an ủi nhân vật của mình bằng cách “thôi đành” và “vịn lấy câu thơ” để mà sống, thầm lặng “gửi tình riêng” của mình vào “chốn mộng mơ”. Nép mình vào nơi góc khuất của cuộc đời, nơi “khoảng lặng” của thời gian như vô hình để chèo chống với thử thách của cuộc đời. Chỉ với năm cặp lục bát ngọt ngào đằm thắm thiết tha, bài thơ không dài mà chuyển tải được tình cảm của những người lẻ bóng cô đơn thật đầy đủ. Nhà thơ đã dùng  những  ngôn ngữ đời thường, rất gần gũi  nhưng  lại  rất đắt , bởi chị đã biết đặt đúng chỗ của nó, để dẫn độc giả hiểu sâu hơn nội dung của bài thơ. Phải nói rằng bài thơ “khoảng lặng” là một trong những dấu chấm son trong sự nghiệp thơ văn của chị. Chúng tôi những độc giả rất yêu thơ chị đang chờ những bài thơ hay hơn. Chúc chị may mắn, có nhiều cảm xúc.

 

 

“NỖI ĐAU MANG MẦU DA CAM” - VẾT SẸO

KHÔNG LÀNH CỦA NHỮNG NGƯỜI LÍNH

 

NỖI ĐAU MANG MẦU DA CAM

              (Kính tặng những người lính

                  nhiễm chất độc da cam )

              

                Con trai!

              Thế là nhà ấy đẻ con trai!

Những lời chúc  đầy ba gian nhà nhỏ

             “Thằng cha ấy thế mà số đỏ

Bộ đội về, vợ muộn, đẻ con trai”

Anh chạy quanh vòng trong, vòng ngoài

Vừa tiếp khách, vừa nhận lời mừng, chúc

Trong ánh mắt một nỗi đau uẩn khúc

Chốc chốc lại hướng về phía buồng trong.

 

Người mẹ trẻ ôm chặt con vào lòng

Tiếng nấc nghẹn, nước mắt rơi lã chã

Hai bàn tay kéo vội vàng chiếc tã

Để dấu đi những khuyết tật trên mình

Của thằng con trai chị vừa mới  sinh

Như chẳng muốn ai nhìn thấy nó                               

      Đậy lại niềm hy vọng của dòng họ    

      Đang mong có người nối dõi tông đường...

        

      Người lính ấy, năm xưa đi chiến trường

      Nỗi đau này, làm tim anh hoá đá

      Ôm vợ con trong tay, cố không gục ngã

      Trận mưa bom hoá chất năm xưa, bỗng hiện về

      Chất độc da cam cả đơn vị đều chia...

 

      Anh rùng mình, rồi lại nhìn thằng bé

      Con trai ơi! tha lỗi cho cha nhé

      Chiến tranh mà, cha nào muốn đâu con

      Cha ra đi chiến đấu vì nước non

      Mong ngày về, một gia đình yêu dấu

      Mơ ước ấy, đã được đổi bằng máu

      May mắn hơn những người bạn đã hy sinh

      Cha được trở về sống giữa thời bình

      Nỗi đau chiến tranh lại hiện về qua con trẻ

      Chẳng bao giờ thành một người đàn ông

      Thằng con trai sẽ mãi còn thơ bé

      Một dòng họ không người nối dõi tổ tông...

      Nhân loại ơi! Nỗi đau này còn mãi...   

 

                                           Bành Phương Lan

    Lời bình :  

    Chiến tranh đi qua, những người lính trở về được trọn vẹn là một điều rất may mắn. Có biết bao người đã ngã xuống, vĩnh viễn gửi xương thịt của mình nơi rừng sâu núi thẳm, những người may mắn hơn thì thiếu hụt một phần của cơ thể, hoặc tàn phế, hoặc mang trong mình một thứ chất độc chết người, để lại những di chứng  quái quỉ cho đến tận các đời sau. Những mất mát ấy là những nỗi đau nó đi cùng năm tháng theo suốt cả cuộc đời người lính.

   Nhà thơ Bành Phương Lan đã chia sẻ nỗi đau ấy với những người lính không may mắn qua những vần thơ đầy thông cảm, chị đau chung với những nỗi đau như giằng xé tâm can, như muối sát vào lòng, khi mọi người  mừng nhầm cho số phận của mình :

 “Thằng cha ấy thế mà số đỏ

              Bộ đội về, vợ muộn, đẻ con trai”.

    Những người lính khi rời quân ngũ trở về với quê hương, làng xóm, xây dựng hạnh phúc gia đình, ai mà không mừng, nhất là lại nghe tin vợ đẻ con trai. Ai sinh con mà không muốn được vuông tròn. Nhưng trớ trêu thay, có đau xót nào bằng chính  những lời chúc vui, lời mừng ấy lại như dao cứa vào da thịt, mũi dao nhọn, mũi kim châm  trích vào tim. Bởi đứa trẻ sinh ra đâu có phải là một hình hài trọn vẹn, mà chỉ là một đống thịt không hồn. Trong ánh mắt của người lính không dấu được những nỗi đau uẩn khúc:

           “Chốc chốc lại hướng vào phía buồng trong

           Người mẹ trẻ ôm con chặt vào lòng

           Tiếng nấc nghẹn, nước mắt rơi lã chã”.

    Người phụ nữ họ có tội gì đâu, những năm tháng đợi chờ dài đằng đẵng, người yêu đi biền biệt bao khao khát, thời gian ấy, quãng đời ấy họ đo bằng tuổi thanh xuân hăng say nhịp sống của mình, thế mà cái thiên chức được làm mẹ như thế này đây:

          “Hai bàn tay kéo vội vàng chiếc tã

          Để dấu đi những khuyết tật trên mình

          Của đứa con trai chị vừa mới sinh”.

     Đứa trẻ được đầu thai nó có tội gì mà tạo hóa lại lỡ nặn ra một hình hài méo mó, khó chịu. Liệu đứa trẻ ấy có trở thành một con người được không? Hay suốt đời sống như thực vật làm khổ mẹ khổ cha, làm khổ những người thân, còn nói đâu đến nối dõi tông đường. Thơ của Bành Phương Lan đã làm cho trái tim của những người lính mang trong mình chất độc Đi-ô-xin, vốn đã chai sạn, càng thêm chai sạn  hơn :

            “Người lính ấy năm xưa đi chiến trường

             Nỗi đau này là tim anh hóa đá

             Ôm vợ trong tay cố không gục ngã”.

     Trái tim các anh hóa đá, hay trái tim các anh đang quằn quại trước nỗi đau như cấu xé từng thớ thịt, từng tế bào trong cơ thể, như gọt dũa gan ruột mình, nó theo các anh đeo đẳng suốt cuộc đời, mà còn kéo dài mãi sang những thế hệ sau. Thơ của nữ sĩ họ Bành rùng mình, hay các anh rùng mình trước tội ác man rợ đến ghê tởm của bọn giặc Mĩ xâm lược, đã dùng những kiến thức khoa học hiện đại không phục vụ con người, mà còn hủy diệt tất cả mọi sinh vật đến tận cùng không lối thoát. Chị đã kêu lên:

              “Nhân loại ơi! Nỗi đau này còn mãi”.

    Cái nỗi đau này còn mãi, bởi những di chứng nó kéo dài sang những đời sau. Theo phong tục của người Á Đông, không có con trai để nối dõi tông đường lại là một trong những điều bất hiếu, mà đứa trẻ sinh ra có thể vẫn sinh hoạt bình thường nhưng lại mất đi cái thiên chức của người đàn ông, trong khi cả gia đình mong mỏi, cả một dòng họ mong mỏi. thế mà nỗi đau ấy đã :

            “Đậy lại niềm hy vọng của dòng họ

             Đang mong có người nối dõi tông đường”

    Cái chất độc ghê người ấy không phải đem đến cho riêng những người lính “xấu số” mà cho vợ, cho cho gia đình, cho cả dòng họ. Hàng trăm dòng họ có thể bị tuyệt tự do cái chất độc đi-ô-xin chết người kia:

  “Thằng con trai sẽ mãi còn thơ bé

                    Chẳng bao giờ thành một người đàn ông

  Một dòng họ không người nối dõi tổ tông”.

    Thử hỏi có nỗi đau nào xót xa hơn, có tội ác nào lớn hơn thế, kẻ ác chưa một lần đền tội, tòa án đâu sao không minh xét.

       “Nỗi đau mang màu da cam” là một tác phẩm hiện thực, một di phẩm để muôn đời con cháu mai sau biết đến, một bản cáo trạng đanh thép tố cáo giặc Mĩ xâm lược của Bành Phương Lan. Mặc dù câu thơ chưa được mượt mà, còn kể lể dài dòng chưa cô đọng. Nhưng chị cũng đã chia sẻ được những đầy vơi, những mất mát xót xa của những người lính không may mắn, đó cũng là tính nhân văn trong thơ của chị. Chúc chị giầu cảm xúc hơn để có những vần thơ hay hơn nữa.

 

                                             

 

 

 

 

 

TA CÙNG ĐẾN “NƠI ẤY”- NƠI HỘI TỤ TINH HOA NGÔN NGỮ, ĐƯỢC CHẮT LỌC TỪ VỊ ĐỜI CỦA  VIỆT HỒNG

 

NƠI ẤY   

 

Trong quán nhỏ chúng tôi ngồi tâm sự 

Trò chuyện với thơ, trò chuyện với đời

Ngồi cạnh tôi có một người con gái

Mới thoáng nhìn đã cất được lời ca.

 

Em hồn hậu như hoa

Không dị ứng sắc màu quá khứ

Em vô tư như như lịch sử

Không tù túng tình yêu và lẽ vợ chồng.

 

Em phá vòng “Kim cô”nhỏ hẹp

Tung cánh chim bay lượn giữa trời

Tần tảo sống và tần tảo mơ mộng

Tìm kiếm trong đời người mình thích mình yêu .

Mắt em xanh một khoảng trời xanh mới

Vừa xa xăm, lại vừa gần gũi

Vừa da diết lại vừa lơ đãng

 

Chứa trăng sao bão táp cuộc đời .

 

Em như thần Vệ Nữ trong thơ

Mà thơ không viết nổi

Giữa ồn ào thật giả

Sang hèn, hoa lệ, hắt hiu.

 

Tôi ngắm bạn, ngắm em

Mới biết mình nghèo

Nghe em đọc câu thơ của bạn

Vời vợi nhớ thương nơi ấy chân cầu

Nước mắt tràn ra tắm nỗi đau

Chảy vào câu thơ bỏ ngỏ

Tôi lặng im

        Lắng nghe

                     Tiếng tình yêu

Phát ra từ miệng chén

Thơm mùi men rượu…Từ em.

 

                                Việt Hồng - 10 - 2009

 

 

 

 

 

    Lời bình :     

 

    Nhân đọc bài thơ “Nơi ấy”của Việt Hồng, tôi lại nhớ đến nữ sĩ Hồ Xuân Hương, đã một thời có một quán thơ. Ngày nay Việt Hồng anh có “Nơi ấy”, “Nơi ấy” chính là cái quán nhỏ thân thương mà nhà thơ hay lui tới, là nơi hội tụ những tinh hoa của ngôn ngữ được chắt lọc từ vị đời. nhưng “Nơi ấy” của Việt Hồng không hạn hẹp trong cái quán nhỏ kia, mà có thể là nơi: “Em hẹn anh đến dưới chân cầu / Nơi tình yêu bắt đầu từ ngô lúa”, (Lê Nghiêm) hoặc là nơi: “Nước mắt tra ra tắm nỗi đau /chảy vào câu thơ bỏ ngỏ”(Lê Nghiêm) Từ “Nơi ấy” Việt Hồng đã bắt gặp một tâm hồn người con gái:

            “Hồn hậu như hoa

            Không dị ứng sắc mầu quá khứ”

    Cái mà nhà thơ gọi là “sắc mầu quá khứ” kia, chính là sự mặc cảm, sự áp đặt, những lời đàm tíu, những thói quen đã thành tục lệ của lễ giáo phong kiến, trút lên đầu người phụ nữ. Nhà thơ đã nhìn thấy một người con gái có bản lĩnh, biết chấp nhận, biết chớp nhanh cái khoảnh khắc thời gian quí giá, biết đấu tranh để giành lấy tình cảm riêng tư của mình trong cuộc sống. Đấy là những tâm hồn trong sáng họ biết trách nhiệm và bổn phận của mình là làm vợ, làm mẹ, biết thương chồng thương con để hướng tới một cuộc sống tự do và hạnh phúc, không chịu tù túng về tình yêu và lẽ sống vợ chồng.

     Bài thơ “Nơi ấy” chính là một bài phóng sự của Việt Hồng, anh có cái nhìn rất tinh tế sâu thẳm vào cuộc sống đời thường của một văn nghệ sĩ, thông qua hình ảnh người con gái ta đã thấy được ít nhiều cái chân thật của mỗi con người. Cái mà nhà thơ gọi là “vòng kim cô nhỏ hẹp” kia chính là một lối sống ích kỷ, một áp chế vô lí, thiếu tự do, không công bằng mà người phụ nữ, người vợ phải thiết thòi, phải hứng chịu. Thơ anh lên tiếng đấu tranh cho những người vợ, cho phụ nữ. Bởi trong đời thường tại sao có những cái người chồng có mà người vợ không có, người chồng được mà người vợ không được. Nhà thơ đã nhìn thấy sự bứt phá tự thoát ra khỏi những ràng buộc vô lí ấy :

        “Em phá vỡ vòng “Kim cô”nhỏ hẹp

          Tung cánh chim bay lượn giữa trời”. 

     Khi đã tới một chân trời mới, một không gian mới, tâm hồn sẽ thanh thản, tư tưởng thoải mái hơn, yêu đời, yêu cuộc sống hơn. Việt Hồng như nhìn thấy được tâm hồn của cô gái đang hưởng thụ những giây phút tự do:

“Mắt em xanh một khoảng trời xanh mới

 Vừa xa xăm lại vừa gần gũi

Vừa da diết lại vừa lơ đãng

            Chứa đựng trăng sao bão táp cuộc đời”.

    Cô gái như chim sổ lồng “Giữa những ồn ào, thật giả, sang hèn, hoa lệ, hắt hiu” náo nhiệt của cuộc sống. được hưởng những phút tự do, cô thấy mình hạnh phúc nhưng cũng rất âu lo. Nhà thơ Việt Hồng, anh vẫn biết trong cái vòng luẩn quẩn kia, cô gái cũng như người phụ nữ, người vợ luôn bị ràng buộc tù túng suốt đời họ phải:

             “Tần tảo sống và tảo tần mơ mộng

        Tìm kiếm trong đời người mình yêu mình thích”

    Việt Hồng là nhà thơ đa sầu đa cảm, anh biết thông cảm cho những người phụ nữ những người vợ luôn tần tảo với chồng với con, mà đến cả mộng mơ cũng phải tảo tần thì thật là quá thiệt thòi. Phụ nữ luôn là người chịu thiệt thòi, lẽ ra cần phải bù đắp nhiều cho họ mới phải. Những ham muốn, những khát khao tình cảm riêng tư, họ đều phải dấu kín trong lòng. Bởi họ luôn bị trói chặt trong cái vòng “Kim cô nhỏ hẹp”ấy. Anh thương cho những người không thoát ra khỏi nơi tù túng ấy mà thấy :

            “Vời vợi nhớ thương nơi ấy chân cầu

            Nước mắt tràn ra tắm nỗi đau

            Chảy vào câu thơ bỏ ngỏ”.

    Đúng là thơ và đời, Việt Hồng “ngắm bạn, ngắm em” mà thấy lòng mình tui tủi và mới biết mình nghèo. Anh không nghèo tiền nghèo bạc, mà anh thấy lòng mình trống trải, bâng khuâng. Có lẽ còn bao người khác cùng chung số phận như anh, chưa thoát khỏi ra cái vòng “Kim cô” luẩn quẩn kia. “Nước mắt anh tràn ra tắm  nỗi đau” và đang “chảy vào câu thơ bỏ ngỏ”. Anh đang “lặng im, lắng nghe tiếng tình yêu” thủ thỉ. Lắng nghe hơi thở của đời thường, không gian nhộn nhịp mà bình yên. Chúng tôi đang đợi những trang thơ đằm thắm, thiết tha như thế này của anh. Chúc anh viết hay hơn.

                                                 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“THÁNG BA VỚI TÔI” LÀ NỖI BUỒN MAN MÁC                                               CỦA  NHÀ THƠ MINH HIỀN

 

          THÁNG BA VỚI TÔI                             

 

           Một mình, tháng ba ở lại bên tôi!

           Hoa Tigôn trước nhà đỏ hồng lên ba mảnh

           Xác hoa gạo bên đường dựng thành một cảnh

           Cánh rụng, đài rơi, thương lắm hoa ơi.

 

           Vẫn biết cạn ngày tôi cúi xuống nhặt chơi

           Cánh hoa nhạt nhòa trên tay tôi im như thóc

           Tháng ba âm u, mưa dầm dề như ai khóc

           Nặng trĩu triền sông hoa cải chẳng phất phơ.

 

           Trăng tháng ba như thực, như mơ

           Rẽ vào lối xưa, đâu thơm nồng hoa nhãn

           Mẹ ở nơi nào mà lạc bầy chim nhạn

           Thảng thốt bay rồi, thương lắm tháng ba ơi!

 

           Không gian này như thể chơi vơi

           Con tìm mẹ trong muôn vàn thương nhớ

          Nụ bòng bòng xanh xanh e ấp

          Cầu ao mùa này chẳng còn mẹ giữa tháng ba!

   Lời bình :

 

    Trái đất mình thật đẹp, Việt Nam rất đẹp. Thiên nhiên đã ban tặng cho đất nước ta có bốn mùa : Xuân, hạ, thu, đông, mỗi mùa đều có sắc thái riêng của nó. Bốn mùa ấy đã đi sâu vào tâm thức của mỗi con người, các nghệ nhân cũng đã từng khắc họa lên những bức tranh bốn mùa ấy như: Tứ quí: Tùng, cúc, trúc, mai… Nữ sĩ Minh Hiền lại khắc họa lên một tháng ba rất đẹp, nhưng  phảng phất nỗi buồn man mác.

Ngay cái tên của bài thơ, nó đã mang một nét buồn riêng rồi, “Tháng ba với tôi”, hay tháng ba của riêng tôi, chắc tác giả có điều gì đó rất riêng... Tháng ba là tháng của cuối mùa xuân, nên với mọi người thì ít nhiều còn mang hương vị của mùa xuân lễ hội. Như nhà thơ N.T cũng đã viết về tháng ba, giọng thơ anh rất vui, nghe như mùa xuân đang phơi phới, mà còn ngan ngát thơm của tiết giao mùa :

            “Trong vườn xuân hoa tranh hạ cánh

            Góc sân nhà đã hết nắng hanh

            Chỉ còn thấy vương đầy hương bưởi  

            Hoa xoan bồng bềnh lớp lớp rơi”.

                                                  ( Tháng ba )

    Nhà thơ Minh Hiền đã vẽ một bức tranh tháng ba phảng phất một nỗi buồn  bằng  một  loài  hoa,  nghe tên loài hoa ấy người ta đã cảm thấy buồn rồi. Đó là hoa Tigôn, một loài hoa còn có tên là “hoa tim vỡ”, đây cũng là nghệ thuật của người cầm bút, bởi trong tiết tháng ba còn có rất nhiều các loài hoa, nhưng Minh Hiền lại chọn loài hoa này, thì thật là khéo léo:

           “Hoa Tigôn trước nhà đỏ hồng lên ba mảnh”

    Chưa đủ, trong tháng ba của nhà thơ còn có hoa gạo, hoa cải. Hoa gạo thì không mang một nỗi buồn gì, nhưng cánh hoa rơi tơi tả trong thơ thì thật buồn:

          “Cánh rụng, đài rơi thương lắm hoa ơi!

           Vẫn biết cạn ngày tôi cúi xuống nhặt chơi

           Cánh hoa nhạt nhoà trên tay tôi im như thóc”.

    Cánh hoa đã rụng, cánh hoa còn nhạt nhoà, im lìm như thóc thì buồn lắm. Cánh hoa rụng là lẽ đương nhiên rồi, nhưng còn đài rơi, đài hoa đã rơi thì lấy đâu ra kết trái. Đó là cái rất logic của Minh Hiền để tạo nên một nỗi buồn trong thơ, một nỗi buồn êm êm, nhẹ nhàng man mác. Qua những từ “xác hoa”, “nhạt nhoà”, “im như thóc” đã chứng minh được điều đó. Thời tiết thay đổi là lẽ tất nhiên, trong tháng ba của Minh Hiền còn có cả mưa, và trăng :

 “Tháng ba âm u, mưa dầm dề như khóc

            Nặng trĩu triền sông, hoa cải chẳng phất phơ

 Trăng tháng ba như thực như mơ”

    Những giọt mưa rơi tí tách, những ngày mưa dầm dề đều tạo nên những cảnh buồn buồn. Hình ảnh hoa cải trong thơ của chị cũng vậy, im lặng như tờ không còn phất phơ bay như trước nữa, “nặng trĩu triền sông” hay nặng trĩu một nỗi buồn. Mưa buồn là vậy, hoa cải buồn là thế, còn trăng nữa, Minh Hiền lại đưa trăng vào tháng ba cũng là một nghệ thuật viết, vì tháng ba đâu phải mùa trăng, cho nên trăng trong thơ của chị cũng rất buồn, “như thực như mơ”, mờ mờ ảo ảo, đâu như trăng của Hàn Mặc Tử :

  “Ta hẵng đưa tay choàng trăng đã

            Mơ trăng ta lượm tơ trăng rơi”.

                                               (Say trăng )

     Trong cái tiết cuối xuân ít người viết thơ buồn như Minh Hiền, có lẽ trong tâm trạng nhà thơ có nhiều điều uẩn khúc, thơ của chị buồn man mác như nàng Kiều của Nguyễn Du trong tiết thanh minh :

  “Sè sè nấm đất bên đường

            Dầu dầu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh”.

                                         (Truyện Kiều)

     Đọc đến đoạn cuối của bài thơ ta lại thấy xuất hiện hình ảnh chim nhạn, mà lại là chim lạc đàn tìm mẹ có lẽ    Minh Hiền đã  hé mở cho độc giả biết vì sao mà buồn:

 “Mẹ ở nơi nào mà sao lạc bầy chim nhạn

            Thảng thốt bay rồi, thương lắm tháng ba ơi!”     

    Chim nhạn bay về là báo hiệu mùa xuân tới, và khi chim nhạn gọi nhau bay đi cũng là lúc mùa xuân đã cạn. Đọc đến đoạn kết ta mới hiểu ra những nỗi buồn  ấy chính là thiếu vắng một người thân đó là mẹ :

          “Con tìm mẹ trong muôn vàn thương nhớ

           Nụ bòng bòng xanh xanh e ấp nở

        Cầu ao mùa này chẳng còn mẹ giữa tháng ba”. 

   Bài thơ “Tháng ba với tôi” đã được đăng tải trên tập san: Thi đàn thơ Trường Xuân tập 2. Lời thơ mượt mà đằm thắm thiết tha, giọng thơ rất con gái, mạch thơ liền không rời rạc, giầu hình ảnh, được chọn lọc. Bài thơ viết rất có kỹ thuật, cả bài thơ chị cứ tả cảnh, cảnh thật đẹp mà buồn, độc giả chưa hiểu được vì sao mà buồn, chỉ có hai câu kết cuối cùng ta mới vỡ lẽ ra nỗi buồn ấy chính là nhớ mẹ, thiếu vắng người thân. Đó là một thành công của người cầm bút. Chúc chị viết nhiều hơn, chúng tôi đang đợi những bài thơ hay hơn nữa.

                                    

 

 

 

MÙA HOA CẢI” HAY NGÃ RẼ CUỘC ĐỜI

           

       MÙA HOA CẢI

 

       Ai gieo vạt cải ven sông

Vàng hoa đợi ánh trăng trong bên cầu

      Sáng qua khăn áo chửa nhàu

Thoắt thôi, giờ đã ngấu màu vàng dưa!

 

      Ngọt ngào người hái sớm trưa

Trổ ngồng, xối xả dỗi mưa bão hờn

      Đất cày lên những thiệt hơn

Giờ trơ gốc lá, vàng hồn ngọn hoa

      Mải mê gieo khúc tình ca

Hạt mầm tức tưởi như là quặn đau

 

      Em ngây vụng dại thuở đầu

Rồi sương chan mắt đẫm mầu hoa ơi !

      Thẩn thơ nhặt nắng vàng rơi

Để ai quẩy mất một thời xuân xanh. 

 

                                            Minh Hiền

      Lời bình:  

    

     Thiên nhiên ưu đãi cho đất nước mình thật kì diệu, một năm có bốn mùa rõ rệt, mỗi mùa lại có sắc thái riêng của nó, có những loài hoa thật đẹp. Mỗi lần tết đến xuân về, trăm hoa đua nở, khoe sắc toả hương, hoa trong nhà, hoa ngoài ngõ, hoa trong vườn, hoa ngoài đồng. Trong tiết thanh minh tháng ba, quanh nhà còn đang vương đầy hương chanh hương bưởi, hoa xoan tim tím ngan ngát đưa hương rơi rụng bồng bềnh đầy lối ngõ, những dậu cúc tần len lúm vấn vít vàng rực  bờ ao, thì nhà thơ Minh Hiền lại thấy mầu vàng hoa của những vạt  cải đẹp đến nao lòng :

    “Ai gieo vạt cải ven sông

            Vàng hoa đợi ánh trăng trong bên cầu”

Tác giả đặt câu hỏi “Ai gieo vạt cải ven sông” có thể là sự sửng sốt trước cái đẹp của thiên nhiên, cũng có thể là sự ngậm ngùi cay đắng luyến tiếc một cái gì rất đẹp đã mất đi, hay một sự liên tưởng từ vạt cải đến số phận của một con người. Chị xây dựng hình tượng mầu vàng tươi tắn của hoa cải đợi “ánh trăng trong bên cầu” thật đẹp. hai mầu vàng ấy mà quyện vào nhau thì còn gì để nói. Phải chăng đây là hai tâm hồn còn đang trong sáng tươi trẻ hồn nhiên, căng tràn sức sống như muốn vươn lên, ngậm vào nhau để xây đài hạnh phúc. Nhưng cũng trớ trêu thay cuộc đời của mỗi con người, đâu phải lúc nào cũng  tuân theo ý nghĩ riêng của mình. Thời gian là một sự thay đổi khôn lường mới:

      “Sáng qua khăn áo chửa nhàu

 Thoắt thôi, giờ đã ngấu mầu vàng dưa!”

    Ta lại bắt gặp cái mầu vàng ở đây, không phải là mầu tươi vàng của hoa cải, ánh vàng của trăng, mà là mầu “ngấu vàng của dưa” một thứ đồ ăn được chế biến từ cây cải, sắp sửa bị nẫu ra khi đã “ngấu”. Đây là lối viết rất độc đáo của Minh Hiền, một sự so sánh tế nhị mà logic. Từ cây cải còn đang mơn mởn tươi xanh, ví như người con gái còn đang trong trắng trinh nguyên như “khăn áo chửa nhàu” phơi phới sức xuân, mà chỉ “thoắt thôi” đã trở thành một người đàn bà nát ngấu như dưa, dầm trong cái chát đắng của muối mặn cuộc đời. Cái hay ở đây là dưa lại bắt đầu từ cây cải. Cải biến thành dưa, hay con người đang yêu không được yêu, không được lấy người mình yêu, phải dứt tình để rẽ bước sang ngang, để rồi bị vùi dập. Đấy là chưa nói đến tình yêu đôi lứa là sự thổn thức của hai con tim, không trộn được vào nhau thì họ khổ đến nhường nào, có ai hiểu được nỗi lòng người đang yêu. Hình tượng cây cải biến thành dưa không phải dừng ở chỗ đắng cay chua xót trước một cuộc tình tan vỡ, mộng không thành của tình yêu đôi lứa. Nếu như các liền anh liền chị ở nơi kinh Bắc họ tự nguyện hy sinh tình yêu riêng tư của mình để đến với nghệ thuật hát quan họ, lại đi một nhẽ. Tác giả còn nói lên được cái hủ tục đầy mầu sắc phong kiến trút lên đầu người con gái, khi “cha mẹ đặt đâu  con ngồi đấy” Cũng có thể là sự “tức tưởi” vội vàng của các cô gái khi bước vào ngưỡng cửa cuộc đời. Vậy thì tứ thơ ở đây lại mang đầy tính nhân văn. Chị thông cảm cho số phận người phụ nữ như hạt mưa sa. Mười hai bến nước biết chọn bến nào, ví như số phận cây cải được định đoạt do tay người hái :

 “Ngọt ngào người hái sơm trưa

            Trổ ngồng, xối xả dỗi mưa bão hờn” 

   Câu thơ được tác giả đưa vào hướng ngoại, để diễn tả tâm trạng người con gái lúc bước vào đời. Cây cải được gieo trồng rồi trổ ngồng ra hoa nhưng không được kết hạt nhân giống. Cho dù bàn tay của người hái có “ngọt ngào” đến mấy, thì ngồng cải vẫn bị vùi dập đến “xối xả dỗi mưa bão hờn”. Sự hờn dỗi ấy là kết quả của cái thiếu chín chắn nông nổi dại khờ để rồi:

 “Đất cày lên những thiệt hơn

            Giờ trơ gốc lá vàng hồn ngọn hoa”

    Cuộc đời như những luống cải bị cày xới lật tung lên, xáo trộn, đau đớn, gốc rễ trơ ra, quằn quại để đến nỗi “vàng hồn ngọn hoa”. Cho dù cái vỏ bên ngoài đầy đủ sung túc nhưng tâm hồn thì vàng vọt, héo tàn. Mầu vàng ở đây nghe đến rợn người. Đâu còn thấy cái mầu vàng tươi mươi của hoa cải phất phơ trước gió, mà chỉ là cái úa tàn nham nhở của cuộc đời, rồi ân hận, xót xa hối tiếc:

                  “Mải mê gieo khúc tình ca

            Hạt mầm tức tưởi như là quặn đau”.

     Sự hối tiếc bao giờ cũng song hành với muộn màng, rồi dằn vặt vò xé tâm can. Lúc son trẻ thì “mải mê gieo khúc tình ca" . Gieo biết bao nhiêu mộng mị, ước mơ hoài bão, tương lai. Trước ngưỡng cửa cuộc đời, không riêng gì các cô gái như chim mới tập chuyền còn non nớt, dại khờ ngây thơ mà “tức tưởi” vội vàng  thì khó tránh khỏi được vập ngã. Từ hình ảnh cây cải, tác giả hướng ngoại xây dựng một hình tượng người con gái mới bước vào đời. Đến khổ cuối Minh Hiền lại hoàn toàn hướng nội dẫn người đọc đến nội dung cốt yếu của bài thơ, không còn là hình ảnh cây cải nữa, mà chính thực con người, một con người lầm bước thiếu tự tin, không bản lĩnh:

                 “Em ngây vụng dại thuở đầu

            Rồi sương chan mắt đẫm mầu hoa ơi!

 Thẫn thờ nhặt nắng vàng rơi

            Để ai quẩy mất một thời xuân xanh” 

     Chỉ vì một chút ngây thơ vụng dại mà đưa đẩy cuộc đời sang một bước ngoặt. cuộc đời gió mưa chan đầy nước mắt.

    Đọc thơ của Minh Hiền ta thấy chị có cách ghép từ thật tinh tế để câu thơ trở nên rất thơ, chuyển tải được nhiều hàm ý mà gọn gàng xúc tích. Ba từ : “ngây, vụng, dại” nếu ta tách ra đó chính là sự ngây thơ, vụng về, và dại khờ. Cách tu từ và nhân cách hóa của chị thật nhuần nhuyễn để câu thơ đã hay còn đẹp, dễ hiểu. Diễn tả người ta khóc, mà như “sương chan đẫm mắt”, những giọt lệ như những giọt sương. Trong thơ của Minh hiền còn có hoạ, đây chính là một bức tranh cô gái đang ngồi khóc thật đẹp. Cũng như Nguyễn Du tả nàng Kiều khóc khi gẩy đàn cho Kim Trọng nghe khúc: “Chiêu Quân cống Hồ” :

 “Ngọn đèn khi tỏ khi mờ

            Khiến người ngồi đó mà ngơ ngẩn sầu”

                                            (Truyện Kiều)

    Bởi khi Kiều khóc thương nàng Chiêu Quân, thì nước mắt làm nhòa đi, nên nhìn ngọn đèn mờ ảo không còn tỏ nữa, và nước mắt được lau khô thì nàng Kiều nhìn ngọn đèn lại tỏ, quả là một tài thơ. Minh Hiền khóc cho những số phận không may mắn, trách mình rồi lại trách người. Nếu vững vàng, bản lĩnh, không xốc nổi, đừng dại khờ, đừng ngu ngơ thì ai có thể “quẩy mất một thời xuân xanh” của mình đi được.

    Với mười bốn câu lục bát khá nhuần nhuyễn, mượt mà đằm thắm thiết tha, da diết. Bài thơ giầu hình ảnh, ngôn từ chắt lọc, ý thơ đa chiều đa dạng, nhiều hàm ý, nhiều cung bậc, lời thơ réo rắt, khắc khoải, ai oán, lúc thăng lúc trầm như những nốt nhạc buồn. Câu thơ đã hay còn đẹp, cấu tứ chặt chẽ, bố cục mạch lạc, mở bài như pháo nổ, kết luận như chuông ngân. Nhà thơ Minh Hiền có cách nhìn sâu thẳm vào xã hội và con người, chị đã chia sẻ cùng độc giả, và cũng là lời cảnh tỉnh cho những cô gái đang đứng trước ngã rẽ, ngưỡng cửa cuộc đời. Đây cũng là điểm nhấn trong sự nghiệp văn chương của chị. Xin chúc chị nhiều thành công.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“BÓNG QUÊ” – NỖI NHỚ QUÊ DA DIẾT

               Của Minh Hiền

 

      Tháng mười phảng phất vào đông

Vàng hoe rang ngọn rơm đồng heo may.

 

     Thu về khe khẽ khẽ lao xao

  Chiều buông se lạnh ngậm vào heo may.

 

     Bến sông đó, con đò đây

Bãi dâu xưa để tơ nay rối bời.

 

     Đâu rồi cái tuổi nằm nôi?

  Ầu ơ tiếng mẹ ru tôi ấm nồng

 

     Ngụp chan! Cha vớt lũ giông

   Tràn đê con nước bập bồng bóng em.

 

    Nợ bà đỏ miếng trầu têm

  Ông đi buồn đến ngả nghiêng đông về.

 

     Mảnh trăng cong cả câu thề

         Trong mây diều trải bóng quê đẫy chiều.

 

   Lời bình :

 

     Trong mỗi chúng ta, ai cũng có một vùng quê thân thương, để khi đi xa mà thương mà nhớ. Một vùng đất có mùi sữa mẹ thơm thơm, có mồ mả tổ tiên ông bà, ông vải, có những kỷ niệm ngọt ngào của tuổi ấu thơ. Nhà thơ Đỗ Trung Quân anh nghĩ “Quê hương là chùm khế ngọt”, “Ai đi xa cũng nhớ nhiều”.Với Minh Hiền lại là một chuỗi những kỷ niệm đầy vơi, sâu sắc, từ cái rất gần đến cái xa xăm của tuổi ấu thơ. Cái gần nhất đối với chị là những ngày cuối năm , những lần sum họp trên quê hương mình:

“Tháng mười phảng phất vào đông

            Vàng hoe rang ngọn rơm đồng heo may”

     Tháng mười là tháng gặt hái thu lượm của người nông dân. Với Minh Hiền như phảng phất mùi thơm của rơm, màu vàng của thóc, cái hanh hao của gió heo may, cái nắng “vàng hoe” yếu ớt của tiết giao mùa cũng đủ “rang” khô cho rơm lên đống , cho thóc vào bồ. Từ thời điểm “Tháng mười phảng phất vào đông” chị lại ngược thời gian đến với mùa thu thật đẹp, mà dịu dàng:

  “Thu về khe khẽ lao xao

             Chiều buông se lạnh ngậm vào heo may”

Thu về thật êm ả, thật nhẹ nhàng, chỉ “khe khẽ lao xao” thôi. Tiếng gió lao xao hay tiếng lá rơi xào xạc? Có lẽ đây là tiếng thu rơi. “Chiều buông” xuống làm ta “se lạnh” hay lòng người “se lạnh”? Nhưng lại “ngậm vào heo may” thì thật là đẹp. Tôi còn nhớ một câu thơ của Việt Hồng đã viết :

            “Bình minh bừng thức dậy

            Cành liễu còn ngậm sương”

     Ngậm có nghĩa là không nhả, giữ lấy. Từ “ngậm” ở đây không có ý nghĩa hơn thiệt được thua, mà là một sự níu kéo giàng buộc liên kết với nhau. Cái “se lạnh” của tiết thu mà “ngậm vào heo may” thì còn có gì đẹp hơn thế, câu thơ đẹp như một bức tranh trìu tượng mùa thu. Cái liên kết ấy với tác giả còn nhiều day dứt:

                  “Bến sông còn đó, con đò còn đây

            Bãi dâu xưa để tơ nay rối bời”

     Bãi dâu, bến nước, con tằm là những thứ quên thuộc, thân thương gắn bó của nhiều miền quê. Đi xa, xa mãi chưa về, thì lòng người cũng rối bời như câu thơ của Minh Hiền. hình ảnh “ bãi dâu” và “tơ” tằm thật đẹp, là tình cảm đầy vơi níu kéo, giàng buộc lẫn nhau, giữa quê hương đất nước với người xa xứ. Lúc sinh thời Nguyễn Du khi đi xứ, nhớ đến người yêu, nhớ quê hương còn gửi gắm tình cảm của mình vào trang Truyện Kiều :

   “Dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng”

                                                         ( Truyện Kiều )

     Từ sợi tơ tằm còn làm vương vấn đến tình cảm của tác giả, nói gì đến những kỷ niệm thời ấu thơ, chị lục tìm trong ngân hàng ký ức để nghe lại tiếng ầu ơ của mẹ:

                  “Đâu rồi cái tuổi nằm nôi?

            Ầu ơ tiếng mẹ ru tôi ấm nồng”

     Tiếng mẹ ru hời, tiếng võng đưa kẽo kẹt đã ăn sâu vào tâm thức của mỗi con người đất Việt. Mỗi khi nghe thấy lời ru, ta thường nhớ đến mẹ nhớ đến quê hương, nơi chôn nhau cắt rốn của mình. Minh Hiền nhớ đến “Ầu ơ tiếng mẹ ru tôi ấm nồng” thì không thể không nhớ đến cha, người đã sinh thành ra mình:

                  “Ngụp chan! Cha vớt lũ giông

            Tràn đê con nước ngập tràn bóng em ”

     Người cha thường là trụ cột của gia đình. Bao nhiêu những công  to việc lớn nặng nhọc, vất vả gian khó đều một tay người cha gánh vác. Kể cả những lúc “Ngụp chan! Cha vớt lũ giông” để mang lại sự yên ấm hạnh phúc của gia đình. Trong thơ Minh Hiền ta thường gặp những từ ghép chưa có trong từ điển tiếng Việt. nhưng vẫn chuyển tải được nội dung. Ở đây chị dùng từ “ Ngụp chan” nếu đứng một mình thì rất khó hiểu, đọc cả câu ta vẫn hiểu mà còn thấy hay nữa. Nếu ta tách ra thì từ “ngụp”đồng nghĩa với ngập, ta thường nói ngụp đầu, ngập đầu, ngập đầu ngập cổ. Còn từ “chan”, ta thường nói chan hòa; chứa chan; chan đầy, chan chan, chan đầy nước mắt... Vậy Minh Hiền cho ta thấy người cha của mình thật vất vả, phải ngập đầu, ngập cổ với những khó khăn gai góc, chống chèo cuộc sống “lũ giông”, mà cha còn “chan”  cả nước mắt nữa, bưng bát cơm mà ngập tràn nước mắt. Nghĩ về mẹ về cha là vậy, tác giả không quên nhắc đến ông bà:

 “Nợ bà đỏ miếng trầu têm

              Ông đi! Buồn cả ngả nghiêng đông về”

     Nói đến nợ, trong mỗi con người chúng ta ai cũng mắc nợ. Nợ kinh tế, nợ tình cảm, nợ bạn bè, nợ tình yêu, nợ ông nợ bà, nợ cha nợ mẹ, nợ quê hương…Nợ nước. với Minh Hiền lại “Nợ bà một miếng trầu têm”. Chị “nợ bà một miếng trầu têm” hay chị nợ quê hương mình, người thân của mình. Nợ tiền thì trả được, nợ tình cảm thì thật là khó, thơ của chị như day dứt những món nợ đời. Theo qui luật của tạo hóa, lá vàng nào rồi cũng rơi về cội, chưa đến mức độ phải “ngả nghiêng”, chỉ là một nỗi buồn man mác, nhưng đây vẫn là tình cảm và tấm lòng của tác giả đối với người thân. Quê hương là hồn cốt của mối con người. Với Minh Hiền lại là một điều sâu lặng :

                  “Mảnh trăng cong cả câu thề

            Trong mây diều trải bóng quê đẫy chiều”

     Mảnh trăng cong hay câu thề cong , câu thơ vừa hay vừa đẹp. Hình ảnh trăng là hình tượng của phái đẹp, mà câu thề bị uốn cong đi thì tác giả còn vương vấn , còn nợ quê hương nhiều lắm cho dù “cánh diều”của chị “trải bóng quê” đến “đẫy chiều” .

     Với mười bốn câu lục bát nhuần nhuyễn, tác giả cắt làm bẩy khổ, mỗi khổ chuyển tải một ý khác nhau. Cái khéo của tác giả là dẫn dắt người đọc từ cái cận đến cái viễn, rồi lại để độc giả nghĩ đến từ cái xa đến cái gần, như câu ca dao : 

                  “Trong đầm gì đẹp bằng sen

            Lá xanh bông trắng lại chen nhụy vàng

                  Nhụy vàng bông trắng lá xanh”

     Tác giả nào đó đã đưa độc giả thưởng thức từ bên ngoài là lá xanh, đến cái trong trắng thuần khiết là cánh hoa bông trắng, rồi mới tới cái tận cùng sâu thẳm tinh túy là nhụy vàng. Rồi từ nhụy ra ngoài tới lá xanh. Bài thơ tưởng như chưa có kết, bởi tình cảm của chị còn đang dàn trải, đã cho ta thấy tình cảm của chị hòa chung với tình cảm của độc giả, chị đã biến cái tôi của mình thành cái ta của mọi người. Đó là thành công trong sự nghiệp văn thơ của mình.

 

                                            Hà Nội - 10 - 10 – 2013          

MỘT CUỘC TÌNH ĐẸP QUA THI PHẨM

LẶNG LẼ CUỐI THU

 

Em lặng lẽ bên anh…

Trong nồng nàn hhoa sữa

Em đi tìm một miền đất hứa

Tìm một nơi chỉ có hai người…

 

Không ồn ào chỉ hoa sữa rơi rơi

Tìm một chút bình yên chim hót

Trời cuối thu hương cốm bay ngòn ngọt

Nhìn mắt nhau sao vẫn thấy cay nồng.

 

Cuộc đời này còn ý nghĩa gì không?

Sao đầy những bon chen đố kị

Nói với nhau những điều phi lí

Cho nhẹ lòng lấp khoảng trống mênh mông.

 

Thu qua rồi trời sắp sang đông

Qui luật tự nhiên nào ai cưỡng nổi

Trong lặng lẽ ngàn lời muốn nói

Chỉ hoa sữa thơm nồng nói hộ hai ta.

 

                             Vũ Thị Minh Thu

    Lời bình:

 

      Tình yêu thật muôn sắc muôn mầu. Khi hai con tim đã cùng chung nhịp đập, hai tâm hồn đã lẫn vào nhau, thì cái gì cũng chộn rộn xốn xang. Tất cả hết thảy đều đẹp. Họ yêu nhau như khờ như dại, như mơ. Có người “Quá nửa cuộc đời vẫn chửa biết yêu / Mà chỉ được yêu trong vòng tay ân ái” (Lê Nghiêm). Nhưng khi đã biết yêu thì tình yêu mới thánh thiện làm sao. Họ “không chinh phục / không giành giật / không cầu mong / không ham muốn / cho dù là điều nhỏ nhất” (Lê Nghiêm). Có người “Lấy nhau thì lấy xong rồi mới yêu” (N.T), mà họ sống với nhau thật hạnh phúc đến trọn đời. Lại có người cùng trang lứa trinh trắng không yêu, đi yêu người đã có gia đinh để trở thành kẻ thứ ba, để rồi khổ đau, để rồi dằn vặt. Thật là rắc rối. Có lẽ chỉ có những cuộc tình dang dở không thành, họ chôn chặt tận đáy lòng, cứ thế… Cứ thế… Mới thật là đẹp.

    Trong “Lặng lẽ cuối thu” của Vũ Thị Minh Thu tác giả đã thêu dệt nên một cuộc tình đẹp như mơ, cuộc tình không thành, để suốt cuộc đời luôn nhớ đến nhau, tìm đến nhau để được cùng nhau đi “Trong nồng nàn hoa sữa”, tìm lại những kỉ niệm xưa, tìm lại “Một miền đất hứa”, nơi có những lời thề, “Không ồn ào hoa sữa rơi rơi” “một chốn bình yên chim hót”, rồi “Nhìn mắt nhau sao vẫn thấy cay nồng” , lặng lẽ bên nhau không nói nên lời. bởi những lời muốn nói ra biết đâu là những lời dằn vặt của con tim còn đang thổn thức, hoặc những lời trách khứa nhau để rồi càng thêm đau khổ. Họ có biết đâu khi đến được với nhau thành vợ thành chồng chưa biết chuyện gì sẽ xảy ra. Bát đũa nào mà chẳng có lúc xô. Vợ chồng suốt đời không bao giờ bất hoà mới là chuyện lạ.

     Bài thơ “ Lặng lẽ cuối thu” Vũ Thị Minh Thu viết theo lối tự sự, chị như kể lại một một cuộc tình. Từ “Em” như một nhân vật trong truyện. “Em lặng lẽ bên anh”, chắc hẳn em còn yêu anh nhiều lắm, khi em đã có chồng. Người chồng lại không phải là cái mẫu của nhân vật “em”, bới :

             “Cuộc đời này còn ý nghĩa gì đâu ?

             Sao đầy những bon chen đố kị

     Cái “Khoảng trống mênh mông” là cái nuối tiếc, cái dằn vặt con tim của người luôn nhớ đến mối tình đầu. Nhưng  “Nói với nhau những lời phi lí”và những bức xúc, bon chen, những đố kị dù là của gia đình hay xã             Nói với nhau những lời phi lí

             Cho nhẹ lòng lấp khoảng trống mênh mông”.

hội thì làm sao mà cho “Cho nhẹ lòng”được. Câu thơ đọc qua tưởng như vô lí, bởi những điều tiêu cực kia chỉ có làm cho ta thêm khó chịu. Nhưng có ai hiểu được cái “khoảng trống mênh mông”đến vô tận của người đang yêu mà không được yêu. Vậy nên “Nói với nhau những điều phi lí” và những câu chuyện phiếm là để lấp đi cái “ Khoảng trống mênh mông”của người si tình đang còn tiếc nuối, lại làm cho vơi nhẹ lòng mình thì lại là có lí“Thu qua rồi” hay cuộc đời đã đến lúc xế chiều mà vẫn ấp ủ một mối tình. “Trời sắp lại sang đông” hay con người sắp về nơi thiên cổ. Câu thơ như lời an ủi bởi “Qui luật tự nhiên nào ai cưỡng nổi”. Họ lại đi bên nhau, có lẽ hai tâm hồn vẫn còn tươi trẻ lắm. “Trong lặng lẽ ngàn lời muốn nói / Chỉ hoa sữa thơm nồng nói hộ hai ta”rằng chưa bao giờ em hết yêu anh.

     Bài thơ có 4 khổ 16 câu viết theo thể tự do, không reo vẫn, mà ta vẫn thấy rất êm rất ngọt, bởi giọng thơ của Vũ Thị Minh Thu mượt mà giầu nhạc điệu, đây là yếu tố quan trọng của người cầm bút mà tác giả đã có được. cấu tứ chặt chẽ, thể thơ tự sự mà tránh được kể lể, những câu thơ chỉ để độc giả suy ngẫm, ngay tên bài thơ “Lặng lẽ cuối thu” cũng đã chứng minh được điều đó, lặng lẽ cuối mùa thu, hay lặng lẽ lúc tuổi đã cuối thu? Và cũng là “CÓ MỘT THỜI ĐỂ NHỚ” để thương.

 

                                               Hà Nội ngày 02 - 3 – 2014  

 

TIẾNG GỌI CON “MINH HIỀN ƠI!”

HAY TIẾNG LÒNG THỔN THỨC

 

MINH HIỀN ƠI!

 

                 Má thương con lắm Hiền ơi!

Bỗng dưng gió giật, đất trời đảo điên

      Con là con gái có duyên

Tài hoa chẳng kém, dịu hiền dễ thương

      Tưởng rằng mộng đẹp vấn vương

Ngờ đâu xã hội nhiễu nhương lan tràn

      Thôi con đừng rút ván sàn

Còn người còn lụy - nẻo đàngcòn phơi

      Coi như không gặp trên đời

Vô duyên một đoạn, nụ cười héo hon

      Để lòng thanh thản sớm hôm

Cứ vui con cháu, chẳng hờn giận ai

      Đời người ngắn lắm con ơi!

Vui câu lạc bộ thảnh thơi đánh cầu

      Tội người, người chất nặng đầu

Ra đi sẽ hối, qua cầu sẽ rơi

                   Đừng buồn nữa nhé! Hiền ơi!

Cứ vô tư, cứ nghỉ ngơi…Mặc người

 

                             Hoàng Hiệp 06h/21/10/2007     

 

     Lời bình:

 

     Dường như con người ta sinh ra đều có số phận, số phận như được an bài. Có những người suốt đời hưởng vinh hoa phú quý, có người cả đời long đong lận đận nghèo túng, có người “đứt gánh giữa đường” để nửa cuộc đời sống cô đơn hiu quạnh, lại có người kinh tế đầy đủ mà không đủ đầy, bởi trong lòng héo khô thui chột…Nhất là phận con gái mười hai bến nước, biết bến nào đục bến nào trong. Có người mẹ người cha nào sinh con ra, khi tác hợp thành thân cho con lại muốn con mình khổ hạnh. Tất cả họ đều muốn cho con mình được sung sướng, hạnh phúc, vui vẻ an nhàn. Nhưng trớ trêu thay, cái gọi là “số phận con người” lại thường không theo ý muốn con người. Và thế rồi phó thác mặc đời, hoặc rẽ ngang tìm bến mới, mà chắc gì bến mới đã hay hơn. Tạo hóa sinh ra như một mớ bong bong, mà có lẽ thế mới thành xã hội.

     Nhà thơ Hoàng Hiệp viết mười tám câu lục bát, là những tiếng kêu đứt ruột, dứt gan, ngay đề tài bài thơ bà đã thảm thiết gọi con “Minh Hiền ơi!”. Có người mẹ nào mà không xót xa đau đớn khi thấy con mình hoạn nạn. Thương con bà như nấc lên đau đớn :

                  “Má thương con lắm Hiền ơi!

            Bỗng dưng gió giật, đất trời đảo điên”

     Đất trời đảo điên, hay lòng bà điên đảo? Phải chăng đây là cú sốc lớn với con gái bà. Qua từ “Bỗng dưng” ta thấy hoàn cảnh xẩy ra không hề bình thường, một sự thay đổi đột ngột. Cái đột ngột ở đây lại là “Gió giật, đất trời đảo điên”. Cách dùng hình ảnh hướng ngoại của nhà thơ, làm cho độc giả nghĩ đến một sự tàn phá đến ghê gớm. Cái hay ở cách sử dụng ngôn ngữ trong thơ, khiến độc giả liên tưởng từ hướng ngoại đến hướng nội là sự đổ vỡ, rạn nứt của hạnh phúc gia đình, mà con gái bà đâu phải là con người hèn kém, hư đốn, đần độn gì cho cam:

                  “Con là con gái có duyên

            Tài hoa chẳng kém, dịu hiền dễ thương”

     Thành ngữ có câu “Nhìn lên thì chẳng bằng ai, nhìn xuống chẳng ai bằng mình”. Con gái bà, bà nuôi bà biết, đâu phải tự nâng cao phẩm giá. Đây là bài thơ tả thực, tự sự theo chiều mặt phẳng, một trang nhật ký viết bằng thơ. Nhân vật Minh Hiền con gái bà ngoài đời quả là một cô gái có duyên, hào hoa phong nhã, dịu hiền, nết na, dễ thương dễ mến, dễ gần, đẹp người đẹp nết. Một cô gái được dậy dỗ trong một gia đình nề nếp gia phong, có đủ tứ đức“Công dung ngôn hạnh” của người con gái. Cô có chuyên môn giỏi trong nghiên cứu sinh học, được nhiều người yêu mến. Cô còn là một nhà thơ được nhiều người trong giới văn học ngưỡng mộ thế mà:

                  “Thân em như giếng giữa đàng

            Người khôn rửa mặt, người phàm rửa chân”

                                                                 (Ca dao)

     Có lẽ Minh Hiền con gái bà là một trong những cô gái xấu số. Cô như cái giếng trong sạch, lẽ ra phải được nâng niu giữ gìn như một kho báu, thế mà còn có kẻ phàm phu tục tử chà đạp lên nhân phẩm cô một cách phũ phàng. Có ai biết được chữ ngờ, tạo hóa đã đặt bày. Nhà thơ Hoàng Hiệp cũng như bao bà mẹ khác, “Tưởng rằng mộng đẹp vấn vương”. Nhưng có “Ngờ đâu xã hội nhiễu nhương lan tràn”. Bà xót xa con gái bà, nhưng con gái bà cũng chỉ là một trong những nạn nhân của thời mở cửa. Với tư cách của một người mẹ đầy tính nhân văn bà vẫn khuyên con bà:

                  “Thôi con đừng rút ván sàn

            Còn người còn lụy - nẻo đàng còn phơi”.

     Hình ảnh “Rút ván sàn” bà khuyên con “đừng rút” đâu phải phó mặc cuộc đời buông trôi, con người bà thật phúc hậu, bà vẫn nghì rằng “Còn người còn lụy” và cái thật vẫn là sự thật cái gì đến nó sẽ đến, cái gì đi nó sẽ đi. Những kẻ bất nhân thất đức “Coi như không gặp trên đời”. Nói là vậy nhưng câu thơ khắc khoải như dao cứa vào lòng:

            “Vô duyên một đoạn, nụ cười héo hon”.

     Người mẹ nào đẻ con ra, nuôi con khôn lớn khi thấy con mình quằn quại mà không đau đớn xót thương. Tác giả tự trách mình một cách vô cớ, dằn vặt tâm can, lời thơ thổn thức như hối hận điều gì, chỉ “Vô duyên một đoạn” rồi để sợi tơ hồng thành mớ bòng bong, để “Nụ cười héo hon” méo mó với những ngày còn lại. Câu thơ dung dị như lòng mẹ, đầy tình nhân hậu che chở con mình, bà khẽ an ủi khuyên con:

            “Để lòng thanh thản sớm hôm

            Cứ vui con cháu chẳng hờn giận ai

                  Đời người ngắn lắm con ơi!

            Vui câu lạc bộ, thảnh thơi đánh cầu”.

     Đời con người ta sống có ích tính trung bình có sáu mươi năm. Cái gì mất đã mất cái gì còn vẫn còn, có những cái tồn tại không dùng được cũng cần coi như đồ phế thải :

            “Ta hãy giữ  những gì ta đang có

            Ta vứt đi những thứ không cần dùng”.

                                                   (Luân hồi N T)

     Hãy cứ sống vui, sống khỏe với con với cháu, chia sẻ buồn vui cùng bè bạn, chính là liều thuốc bổ thần tiên, và là khoảng trời riêng của mình. Những vần thơ cuối bài làm ấm lòng con gái mình, và cũng làm người đọc đỡ mủi lòng. Đoạn kết nhà thơ triết lý như một sự nhân quả:

            “Tội người - người chất nặng đầu

            Ra đi sẽ rối, qua cầu sẽ rơi”

     Tình thương của người mẹ thật bao la như biển cả, câu kết cuối cùng bà viết như vẫn sợ con mình khổ đau bà không quên nhắc lại lời khuyên nhủ con mình như một điệp khúc vang ngân trong tâm trí cô con gái yêu đáng thương của mình, bà lại gọi tên con  Minh Hiền lần nữa:

            “Đừng buồn nữa nhé! Hiền ơi!

                   Cứ vô tư, cứ nghỉ ngơi, mặc người”

     Câu thơ bị đứt đoạn bởi dấu chấm than (!) như  tắc nghẹn trong cổ rồi mới bật ra gọi “Hiền ơi!” , và dấm chấm lửng (…) như tiếng nấc trong lòng. Bà biết con mình khổ lắm, đau lắm nhưng biết làm sao. Nếu là gánh nặng mẹ đã gánh đỡ con rồi. Lời thơ như tự trách khứa chính mình “Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ”. Nếu con vui thì mẹ cũng nhẹ lòng. Nhưng những nỗi đau đã hằn sâu vào máu thịt, như chích vào tim gan, như giằng như xé. Mẹ biết, mẹ hiểu lắm. Mẹ còn cảm thông như hai người đàn bà với nhau, con vô tư làm sao được, con an lòng làm sao được. Vết thương lòng trong con như đang còn rỉ máu. Câu thơ an ủi con mà như cào cấu tâm can mình, day dứt ân hận một điều gì. Nhưng lại là an ủi chính mình.

     Mười tám câu lục bát là một trang nhật ký của nhà thơ Hoàng Hiệp có một cấu tứ bố cục chặt chẽ. Giọng thơ ngọt ngào, mộc mạc, dung dị mà đằm thắm thiết tha, da diết. gợi cảm, gợi thương đến gai người. Hai câu đầu bà mở bài như pháo nổ, như tiếng lòng người mẹ khóc con, rất ăn nhập với hai câu kết như những nốt nhạc âm vang dội vào lòng người. Tác giả trải lòng mình cho con, cho cháu, cho những người thân, cho nhân loại, cho độc giả thấy tình cảm của một người mẹ đang đau đớn nhìn con mình gặp nạn.Và đây cũng là tình cảm của những người mẹ Việt Nam, những người phụ nữ, với những đứa con thân yêu dứt ruột của mình đang đắm chìm trong bể khổ. Bài thơ là nốt chấm son trong sự nghiệp thơ văn của bà. Xin chúc bà mạnh khỏe và nhiều cảm xúc mới để có những thi phẩm mới, cho độc giả cùng chia sẻ

 

                                           Hà Nội ngày 02 / 9 / 2014

                                           

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

TA CÙNG NÍU GIỮ CÁI “HƯƠNG MUỘN CUỐI MÙA” CỦA HỒNG VÂN

 

                    HƯƠNG MUỘN CUỐI MÙA

         

                   Đường trần lạc sao vẫn đứng bơ vơ?

                   Tôi ngơ ngác giữ màn đêm rơi rụng

Nhạc âm vang người ơi! Sao lúng túng?

Ảo vọng vu vơ mải quên nốt nhạc chờ.

 

Em sinh ra đâu có biết làm thơ

Mình một lối đưa ta vào dòng chảy

Nét trời sinh phận số là như vậy

Giữ được hay chăng? Hương muộn cuối mùa.

 

Vương tóc thề, ngọt lịm chút hương đưa

Cố tìm lại con đường xưa vương kỷ niệm

Liễu buông rèm, cánh bằng lăng rắc tím

Giữa muôn trùng lặng lẽ ánh sao rơi.

 

                                                       Hồng Vân 

 

      Lời bình

 

          Cuộc đời của mỗi con người, ai mà không có lúc buồn vui thăng trầm. Thi phẩm “Hương muộn cuối mùa” với  12 câu thơ, được chia làm 3 khổ, viết theo thể tự do vần liền chuẩn mực. Hồng Vân chị đã gửi gắm tâm sự của mình để chia sẻ cùng độc giả. Đây là bài thơ mang hơi thở buồn buồn nhưng có sức vươn lên trong cuộc sống.

          Khổ đầu là tâm trạng hẫng hụt như đã mất đi cái gì đó lớn lao làm lòng người ngơ ngác, bâng khuâng, lạc lõng, trầm tư. Thiếu đi sự tập trung, nốt “nhạc chờ” vang lên của đầu dây bên kia cũng làm chị lúng túng , hay chỉ vì những “ảo vọng vu vơ” tâm tư như bị xáo trộn: 

“Đường trần lạc sao vẫn đứng bơ vơ?

                   Tôi ngơ ngác giữa màn đêm rơi rụng

Nhạc âm vang người ơi sao lúng túng?

Ảo vọng vu vơ mải quên nốt nhạc chờ”.

          “Đường trần lạc” hay cuộc đời lạc lõng đơn côi bơ vơ, hay cuộc đời phong trần làm chị lạc lối đi về, trước sự mất mát đau thương, bi ai khổ lụy. “Màn đêm rơi rụng” chính là cái con người ta không níu lại được, nó trôi đi như thời gian không bao giờ trở lại, như một sự hoang tàn đổ vỡ. Hình ảnh “màn đêm rơi rụng” cũng chính là bóng tối đã ập đến. Nếu không vững vàng con người ta có thể đi đến chỗ hoang tưởng rồi sụp đổ. Cuộc đời là vậy, cái gì đi cứ đi, cái gì đến cứ đến. Có ai biết trước được cuộc đời mình rồi sẽ ra sao. Cuộc đời đưa đẩy, đẩy đưa theo con tạo xoay vần. Cũng như Hồng Vân chị biết đâu mình lại trở thành một người thơ:

            “Em sinh ra đâu có biết làm thơ

  Mình một lối đưa ta vào dòng chảy”.

Thực tế đã có không ít người trở thành nhà thơ bởi trong tâm hồn họ chứa chất nhiều điều uẩn khúc, gai góc trái ngang. Họ âm thầm không nói ra được, tất cả đã gửi gắm vào những trang thơ. Nhất là trong thời kỳ thế kỷ XX và XXI, nền văn học Việt Nam lại bùng nổ về thơ. Các địa phương từ xã tới phường, từ nông thôn tới thành phố, từ miền xuôi đến miền ngược đều có những câu lạc bộ thơ ca. Đó chính là “dòng chảy”  đã cuốn cuộc đời Hồng Vân. Những sân chơi ấy đã biến chị trở thành người cầm bút. Đây cũng chính là “Hương muộn cuối mùa”, những tinh hoa của ngôn ngữ, những vốn sống  được chắt lọc từ vị đời trong cuộc đời chị, sau những gì mất mát tưởng như gục ngã, khi quỹ thời gian còn ít ỏi của tác giả. Đôi lúc chị hồi tưởng lại cái quá khứ đẹp đẽ của tuổi thanh xuân “Vương tóc thề, ngọt lịm chút hương đưa” và chị cố lục trong ngân hàng ký ức để “tìm lại con đường xưa vương kỷ niệm”. Cái gì đi đã đi, cái gì đến đã đến nhưng tác giả vẫn không quên:

            “Liễu buông rèm, cánh bằng lăng rắc tím

 Giữa muôn trùng lặng lẽ ánh sao rơi”.

          Hình ảnh “Liễu buông rèm” thật đẹp nó gợi tả một không gian thơ mộng, như cụ Nguyễn Du đã tả trong truyện Kiều:

            “Lơ thơ tơ liễu buông mành

  Con oanh học nói trên cành mỉa mai”

                                                     (Truyện Kiều)

      Hình ảnh đẹp làm cho câu thơ đẹp, những “cánh bằng lăng rắc tím” nói lên mối tình chung thủy khó phai mờ của tác giả Hồng Vân , và cũng không bao giờ quên được những đớn đau như  “ánh sao rơi” lặng lẽ giữa muôn trùng vũ trụ bao la.

          Bài thơ chị viết với giọng trầm buồn, có hậu, giàu hình ảnh gợi cảm, với thủ pháp nghệ thuật cao, ý tại ngôn ngoại, bắt người đọc phải suy ngẫm, đa chiều đa dạng, ngay đề tài bài thơ “Hương muộn cuối mùa” cũng đã rất ảo. “Hương muộn” cũng chính là cái thăng hoa của cuộc đời chị lúc tuổi đã xế chiều. Bài thơ viết theo thể tự sự mà không vướng phải lỗi kể lể. Cấu tứ chặt chẽ mà chưa chặt chẽ, nếu như khổ thứ 2 mà đưa xuống làm khổ kết (khổ 3) thì rất hay. Dù sao chăng nữa đay cũng là bước tiến vượt rào trong sự nghiệp thơ văn của chị.Chúc chị hạnh phúc. Chúng tôi đang đón đợi những thi phẩm hay hơn nữa

 

                                        Hà Nội ngày 08 - 9 - 2014

                                          

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

TA HÃY XEM NỖI LO LẮNG TRĂN TRỞ CỦA

NỮ SĨ MINH HIỀN QUA BÀI THƠ “LỆCH”

 

      LỆCH

         

      Sợ rằng đêm vẫn khoác đen

Sợ ngày nắng rát, để duyên cạn mùa

      Sợ mưa bong bóng cứ đùa

Sợ hồn giông bão cứ ùa vào tôi

      Lệch mùa trăng sẻ làm đôi

Lệch anh em thả thơ trôi cho bằng.

 

Lời bình

 

          Trong dân gian mọi người thường nói “Thế gian được vợ hỏng chồng / Mả táng hàm rồng mới được cả đôi” . Đó là sự triết lý của ông cha ta từ bao đời nay, tất cả mọi việc trên đời, ít có sự hoàn hảo, mà hoàn hảo đến tuyệt đối lại càng khó. Chỉ sáu câu lục bát  nhà thơ Minh Hiền đã khắc họa nên điều đó. Cũng giống như câu ca dao:“Bây giờ chồng thấp vợ cao / Như đôi đũa lệch so sao cho bằng”. Đó chính là cái lệch nhau trong cuộc sống. cũng chính vì thế nên tác giả sợ nhiều điều:

                  “Sợ rằng đêm vẫn khoác đen

            Sợ ngày bỏng rát, để duyên cạn mùa”

          Nhà thơ sợ “đêm vẫn khoác đen” hay sợ cái bóng tối cứ bao trùm mãi cuộc đời. Những đau thương, mất mát khổ đau, những dằn vặt, cô đơn... Cứ đeo đẳng theo suốt cuộc đời. Ở đây ta được thấy tác giả dùng phép tu từ thật độc đáo, từ “đêm” có nghĩa là tối, mà đã tối thì phải “đen”. Từ “đen” đồng nghĩa với tối, mà đã tối tức là “đêm”. Đọc câu thơ ta thấy cái thi vị của thơ , ta thấy giá trị của ngôn ngữ trong thơ, ta thấy yêu thơ hơn. Câu thơ nó hay ở chỗ “đêm vẫn khoác đen”. Đã đêm rồi, đã tối tăm rồi, đã đen rồi còn khoác thêm đen. Thử hỏi cuộc đời đen tối, khổ hạnh đến bao giờ mới nhìn ra ánh sáng. Từ “khoác” ở đây thật thú vị, “khoác” gần đồng nghĩa với trùm, cuộc đời đã tăm tối còn trùm thêm đen bạc thì khổ sở biết chừng nào. Đấy là Minh Hiền sợ cái bóng đêm dài dằng dặc. Còn ngày thì sao, ta hãy xem sự lo lắng của chị:“Sợ ngày nắng rát, để duyên cạn mùa”. Cái sợ “Ngày nắng rát” của chị cũng như Tố Hữu đã viết:

                  “Ngột làm sao, chết uất thôi

             Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu”

                                               (Khi con tu hú).

      Tiếng chim tu hú kêu hay tiếng than vãn của con người. Đêm thì sợ kéo dài lê thê, ngày thì sợ nắng chói trang bỏng rát như quất vào da thịt. Hoàn cảnh thật trớ trêu, nó ngột ngạt u uất,“để duyên cạn mùa”. Từ “duyên” đã lý giải cho câu thơ. Không phải cuộc sống éo le vất vả, mà là một cuộc tình trái ngang, chật chội. “Duyên cạn mùa” hay tình yêu đã dần dần héo hon thui chột. Bát nước đầy lỡ đổ vớt lại không? Chưa hết tác giả vẫn còn:

                  “ Sợ mưa bong bóng cứ đùa

             Sợ giông hờn gió cứ ùa vào tôi”.

      Nói đến hình ảnh “mưa bong bóng” người ta thường liên tưởng đến sự đổ vỡ chia ly, cách trở:

                  “Trời mưa bong bóng phập phồng

                      Mẹ đi lấy chồng con ở với ai?”

                                                            (Ca dao).

      Tình yêu mong manh, mơ hồ như những quả bong bóng giữa trời mưa, phồng to lên rồi lại vỡ đi, cứ thế, cứ thế... Như giỡn đùa với số phận, nó cũng sẽ tan như bong bóng xà phòng, tan như bong bóng trời mưa. Và chẳng bao giờ phồng lên được, thế là hết. Điệp từ “sợ” được lập lại tới bốn lần, tác giả đã khái quát được nỗi lo lắng trăn trở trước cuộc đời. Lần cuối cùng tác giả “sợ giông hờn gió” . Sợ sự vùi dập, sợ sự tàn phá, sợ cái gì sắp đổ vỡ, hoang tàn, cô đơn, hiu hắt Bốn câu lục bát liên tục đối nhau: “Đêm” đối với “ngày”, “nắng” đối với “mưa”, “mưa” đối với “giông, gió” càng làm tăng sự lo lắng, dằn vặt, như những đợt sóng cứ nối tiếp nhau lớp lớp chồm lên nhấn chìm đi cái gọi là hạnh phúc. Đây cũng chính là thủ pháp độc đáo sử dụng cách tiểu đối trong thơ của Minh Hiền. những cái “sợ” của tác giả, đã mô phỏng, chính là từ những cái “lệch” trong cuộc sống:

                  “Lệch mùa trăng sẻ làm đôi

            Lệch anh em thả thơ trôi cho bằng”.

      Một sự so sánh thật thú vị mà lãng mạn, cái “lệch” của tình yêu đôi lứa lại ví như “lệch mùa trăng”. Ai cũng biết mùa trăng là mùa thu, trời trong xanh leo lẻo, nên ánh trăng lại càng sáng như cụ Nguyễn Khuyến đã vịnh:

            “ Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao

            Cần trúc lơ phơ gió hắt hiu

            Nước biếc trông như tầng khói phủ

            Song thưa để mặc bóng trăng vào”

                                                (Thu vịnh)

      Mùa trăng đẹp là vậy. Mùa trăng cũng là mùa cưới, mùa xây tổ ấm của những đôi uyên ương. “Hoa cúc vàng bắt đầu mùa cưới đó / Nắng hanh hanh cho má em ửng đỏ / Gió heo về mang hương vị tình yêu” (Chuyện chúng Mình của N.T), mà lệch mùa thì thật là buồn. nó tạo nên sự huyền ảo mơ hồ, nhạt nhẽo. cái “lệch mùa” ấy Hàn Mặc Tử cũng đã viết:

            “Ánh trăng mỏng quá không che nổi

            Những vẻ xanh xao của mặt hồ”

                                                               (Huyền ảo)

      Trăng trong thơ của Minh Hiền đã “lệch mùa”  lại bị sẻ làm đôi thì buồn quá. Có phải chăng đây là sự đổ vỡ của những cuộc tình ngang trái. Vậy nên chị sợ “ đêm vẫn khoác đen”  là đúng thôi . Khi đã lệch, ai cũng muốn kê cho bằng. Sự tha thứ, lòng vị tha, tính nhân văn trong mỗi con người lại là điều cần thiết. Nhưng tác giả lại gửi hồn mình vào thơ, chị chắp cánh cho thơ bay trong gió, chị “ thả thơ trôi cho bằng” . Tính hiện thực trong thơ của Minh Hiền đã được lý giải, bởi không ít trong thực tế đã minh chứng. Những sân chơi đã ít nhiều kéo lại sự thăng bằng trong cuộc sống.

      Với bốn mươi hai từ Minh Hiền ghép thành sáu câu lục bát, như đã giãi bày tình cảm, chia sẻ với độc giả bằng cách nén câu, nén chữ, ngắn gọn mà đầy đủ, súc tích. Giàu hình ảnh, trìu tượng mà cụ thể, ảo mà thật, dễ hiểu . Những thủ pháp tu từ, tiểu đối, so sánh, cách dùng điệp từ biểu cảm. Chị đã như dựng lại những tình cảm, của những cuộc tình có thật trong đời thường, như lời cảnh báo, răn đe. .Có thể nói rằng: Sáu câu lục bát của chị, là sáu câu thơ tài hoa. Bởi nếu ta chỉ đọc riêng từng câu, một mình nó cũng đã tỏa sáng, đủ nghĩa, và chuyển tải được đầy đủ nội dung của câu thơ, như những lời triết lý (bốn cái “sợ” hai cái “lệch”). Chúng tôi được biết gần đây Minh Hiền viết rất sung sức và chắc tay. Chúc chị khỏe mạnh, giàu cảm xúc để có những tác phẩm hay hơn.

 

                                                    Hà Nội 16 - 10 – 2014

                                                        

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

TẤM LÒNG HIẾU THẢO CỦA MỘT NGƯỜI CON  qua bài thơ VIẾNG THĂM MỘ MẸ của nữ sĩ NGUYỄN HƯƠNG LIÊN

 

           VIẾNG THĂM MỘ MẸ

 

Chiều nay con về thăm mộ mẹ

Thắp nén hương thơm ngát không gian

Cỏ bao quanh khu mộ héo tàn

Đông buông rủ một mầu u ám.

 

Nỗi lòng con cũng buồn theo năm tháng

Con mất mẹ rồi, vĩnh viễn mẹ ơi!

Khói hương thơm đã nói thay lời

Con nhớ mẹ muôn đời vẫn thế.

 

Con ước ao trong mơ gặp mẹ

Mẹ cười hiền âu yếm bên con

Chao ơi! Trong cõi linh thiêng

Ước gì có mẹ đến bên con ngồi.

 

Ngoài năm mươi tuổi đấy thôi

Vẫn còn thèm mẹ trên đời biết bao

Tình mẹ như những vì sao

Sáng trong trời đất soi vào tim con.

 

Mẹ nằm đây giữa quê hương

Nhưng hồn mẹ vẫn theo con dặm đường

Khói hương tỏa khoảng trời thiêng

Cúi đầu tạ mẹ lên đường con đi

 

                                    Nguyễn Hương Liên

 

   Lời bình

 

   Cầm trên tay tập thơ TÌNH THƯƠNG VÀ NỖI NHỚ khi đọc đến bài “Viếng thăm mộ mẹ” tôi thật sự bồi hồi xúc động trước tấm lòng hiếu thảo của nữ sĩ Nguyễn Hương Liên. Là người con, ai mà quên được công ơn sinh thành của cha mẹ, nhất là người mẹ đã chín tháng mười ngày mang nặng đẻ đau, dứt ruột sinh ra mình. Có nuôi con mới biết lòng cha mẹ, mẹ là người luôn dành những tình cảm yêu thương nhất cho con, chỗ ráo nhường con, chỗ ướt mẹ nằm. Mẹ nuôi con bằng trời bằng bể. Hạnh phúc lớn nhất của mỗi con người chưa chắc đã phải là địa vị, hay giàu sang phú quý, mà chính là có mẹ và còn mẹ. Bởi mẹ là quê hương, mẹ là đất nước. Những ai không còn mẹ, quả là thiệt thòi và là tổn thất lớn lao nhất. Nhà thơ Nguyễn Đình Vinh đã viết:

            “Một nén hương thơm nồng nàn lặng lẽ

                     Nỗi lòng con gửi gắm những niềm thương

                     Dù bao năm dù có hóa vô thường

                     Công sinh dưỡng vẫn là công lớn nhất”.

                                                      (Bông hồng vàng)

          Nhà thơ Nguyễn Hương Liên với tấm lòng hiếu thảo của mình trước lúc đi xa, cũng như khi trở về quê hương, không bao giờ quên đến trước phần mộ mẹ mình thắp những nén nhang thơm thảo kính dâng lên mẹ:

  Chiều nay con về thăm mộ mẹ

  Thắp nén hương thơm ngát không gian

  Cỏ bao quanh khu mộ héo tàn

  Đông buông rủ một mầu u ám.

          Nén nhang của chị vặn xoắn thơm ngát không gian, chị như cảm thấy linh hồn mẹ được mát mẻ, đang về che chở cho chị. Chị xót xa thấy cỏ quanh khu mộ héo tàn, hay chính lòng chị đang héo hon khi không còn mẹ. Câu thơ giản dị mà như cứa vào lòng người đọc. Chị viết cho chị hay chị viết chung cho những người đang chịu thiệt thòi như chị. Chị chia sẻ cùng mọi người, chị cảm thấy mùa đông buông rủ một mầu u ám. Khổ thơ đầu chị viết theo thể vần liền, nhạc điệu trầm buồn man mác, khiến độc giả cũng thấy buồn lây. Chỉ riêng câu kết của khổ đầu ta cũng đã thấy đầy màu sắc của nghĩa địa ảm đạm, u ám làm sao. Quả như Nguyễn Du viết “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Nỗi buồn của chị dài theo năm tháng, trước phần mộ mẹ mình chị khóc, câu thơ như nấc lên, chị nghẹn lời đành nhờ khói nhang nói hộ:                                              

“Nỗi lòng con cũng buồn theo năm tháng

Con mất mẹ rồi, vĩnh viễn mẹ ơi!

Khói hương thơm đã nói thay lời

Con nhớ mẹ muôn đời vẫn thế”.

Một đời người có bao nhiêu sự mất còn, ta đã mất gì, ta còn gì. Không nỗi đau nào bằng mất mẹ, mẹ ra đi là mẹ  mang đi cả lời ru ngọt ngào bên cánh võng, nhưng tình thương vẫn da diết bên con. Những vẫn thơ chân chất mộc mạc, không hoa mỹ, dễ hiểu mà như sói vào vào lòng độc giả, bởi ai sinh ra mà không có cha có mẹ. Lời thơ của chị như tiếng khóc nấc lên, “con mất mẹ thật rồi, vĩnh viễn mẹ ơi!”. Các thi sĩ thường hay viết ảo (ý tại ngôn ngoại) đánh bóng ngôn từ để cho câu chữ của mình “thật thơ, rất thơ”, nhưng chắc gì đã hay hơn những ngôn ngữ đời thường mà gây được cảm súc cho người đọc. chính Nguyễn Hương Liên lại làm được điều này, chị khóc bằng thơ, những câu thơ giản dị làm người đọc cũng hoen mi. Nhà thơ Hoàng Cửu Long cũng đã khóc mẹ như thế:

            “Mẹ yêu ơi! Đã xa rồi trần thế

                    Cõi hồng trần lòng con lạnh tái tê

                    Trong cơn mê mẹ âu yếm vỗ về

                    Vẫn nụ cười sưởi lòng con ấm áp” 

                                           (Nhớ mẹ Lý mồ côi)    

          Tấm lòng hiếu thảo của tác giả thật đáng trân trọng và khâm phục. Mỗi khi đi xa về gần chị không quên tới viếng thăm mộ mẹ. Chị như muốn níu kéo một điều gì, dường như mẹ với chị là tất cả, mất mẹ là mất tất cả Qua thơ của chị ta mới thấy hết được tình cảm sâu nặng của chị:

            “Mẹ nằm đây giữa quê hương

  Nhưng hồn mẹ vẫn theo con dặm đường

  Khói hương tỏa khoảng trời thiêng

  Cúi đầu tạ mẹ lên đường con đi”.

          Nữ sĩ chào mẹ khi lên đường, nén nhang thơm cầu cho mẹ mồ yên mả đẹp, nhưng vẫn thầm mong linh hồn mẹ theo con trên mọi nẻo đường, chở che cho con, dẫn dắt con đi bằng những vần thơ lưu luyến đằm thám thiết tha

Ngoài năm mươi tuổi, đã là mẹ, đã bà mà tác giả vẫn thèm mẹ như đứa trẻ thơ:

  “Ngoài năm mươi tuổi đấy thôi

            Vẫn còn thèm mẹ trên đời biết bao

 Tình mẹ như những vì sao

 Sáng trong trời đất soi vào tim con”.

          Vẫn lối viết tự sự mà không rơi vào cái khuyết tật kể lể, tác giả chia sẻ nỗi lòng mình, như con trẻ chị vẫn thèm mẹ trên đời biết bao. Ở đây ta bắt gặp từ “thèm” mới thật thú vị, nó gợi lên cái tình cảm ngọt ngào ấm áp của tình mẫu tử, “Con yêu mẹ con xà vào lòng mẹ / Để suốt đời con được chở che” (Lê Nghiêm). Với mẹ bao giờ con cũng bé bỏng, cũng còn trẻ thơ. Mẹ là tất cả, như những vì sao / Sáng trong trời đất soi vào tim con.

          Bài thơ được tác giả cắt làm 5 khổ, Nguyễn Hương Liên viết theo chiều mặt phẳng, chị nghĩ gì viết lấy theo mạch cảm xúc của mình, mà vẫn gợi cảm. Đây là cách viết rất khó, bởi dễ viết nhưng rất khó hay, nhưng chị đã thổi hồn mình vào thơ, gây được cảm xúc cho người đọc, đây chính thành công của người cầm bút. Bài thơ bố cục chặt chẽ nhưng chưa được mạch lạc, nếu như khổ thứ 4 mà chị đẩy xuống làm khổ kết thì mới logic, và ăn nhập với chủ đề, vì đây là bài thơ tự sự kể lại tình cảm của mình từ lúc trẻ cho đến lúc đã ngoài năm mươi tuổi. Chúc chị thành đạt trong sự nghiệp văn chương.